Ήρωες

Στις 16 Ιανουαρίου 2011, απηύθυνα από καρδιάς "Ένα μεγάλο ευχαριστώ" στους γιατρούς και το νοσηλευτικό προσωπικό του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου του Ρίου, που με περίθαλψαν με ευγένεια, με χαμόγελο και υπομονή, αγγίζοντας τα όρια της αυταπάρνησης επί πέντε ημέρες.

Σήμερα, ακριβώς εξήμισυ χρόνια αργότερα, οφείλω να απευθύνω ένα πολύ μεγαλύτερο ευχαριστώ...

... στους εθελοντές διασώστες και τους ερθροσταυρίτες που επανέφεραν στην ζωή την σύζυγό μου, η οποία πνίγηκε στα αβαθή νερά της Πλαζ λόγω λιποθυμικού επεισοδίου. Χάρη στην άμεση επέμβασή τους άρχισε πάλι να αναπνέει. Ευτυχώς που υπήρχαν αυτοί, προσφερόμενοι εθελοντικά (το τονίζω: εθελοντικά) να αναπληρώσουν την απουσία τής ξεπουλημένης πολιτείας, η οποία δεν θεωρεί απαραίτητη την ύπαρξη εκπαιδευμένου ναυαγοσώστη σε οργανωμένη πλαζ.

... στους -καθηγητές κι εκπαιδευόμενους- γιατρούς του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου του Ρίου που παιδεύτηκαν ένα ολόκληρο εικοσιτετράωρο να αποκαταστήσουν τις βασικές αναπνευστικές λειτουργίες, φροντίζοντας ταυτόχρονα να κρατήσουν τον εγκέφαλό της σε λειτουργία.

... στους νοσηλευτές της Μονάδας Εντατικής Θεραπείας, που επί τρεις ολόκληρες ημέρες στάθηκαν άγρυπνοι φρουροί δίπλα της, πάντα με χαμόγελο και ανεξάντλητη υπομονή. Κι όταν λέω "άγρυπνοι", το εννοώ, μιας κι αυτά τα παιδιά δουλεύουν από 18 ως και 24 ώρες το εικοσιτετράωρο, ενώ δεν σπανίζουν περιπτώσεις βάρδιας 36 ωρών. Κι επειδή είσαστε φίλοι, σας συνιστώ να μη στοιχηματίσετε ποτέ ούτε ένα ευρώ ότι στο τέλος του μήνα αυτά τα παιδιά βάζουν ολόκληρο χιλιάρικο στην τσέπη από τούτη την δουλειά.

... στους -καθηγητές και εκπαιδευόμενους- γιατρούς, φυσιοθεραπευτές και νοσηλευτικό προσωπικό της νευρολογικής κλινικής που υπερέβαλαν εαυτούς, καταφέρνοντας μέσα σε δυο βδομάδες όσα θα ήμουν ευτυχής αν κατάφερναν σε δυο μήνες. Έστω κι αν χρειάστηκε να τους εφοδιάσω εγώ με 12 μπαταριούλες ΑΑ προκειμένου να βάλουν το Holter σε λειτουργία, έστω κι αν 3 νοσηλευτές ανά βάρδια έπρεπε να εξυπηρετούν περισσότερους από 50 ασθενείς σε 22 δωμάτια, έστω κι αν τὀσες μέρες είδα μόνο μία (επαναλαμβάνω: μία) καθαρίστρια σε ολόκληρη την κλινική.

Σε όλους αυτούς τους ήρωες (κι αυτός ο χαρακτηρισμός δεν είναι σχήμα λόγου), εκτός από το τεράστιο -πλην ελάχιστο- ευχαριστώ, οφείλω να δώσω την υπόσχεση πως την επόμενη φορά που θα ακούσω κάποιον να κατηγορεί συλλήβδην τους δημοσίους υπαλλήλους για οποιονδήποτε λόγο, θα τον φτύσω στα μούτρα. Θα τον φτύσω και θα το ευχαριστηθώ.


Ιδού, λοιπόν, ο λόγος που το ιστολόγιο άρχισε εφέτος πρόωρα τις καλοκαιρινές του διακοπές. Χάρη σε όλους τους παραπάνω ήρωες τα δύσκολα βρίσκονται ήδη πίσω, όσο κι αν έχουμε κάμποσο δρόμο ακόμη να διανύσουμε ως το τέρμα. Είμαι σίγουρος ότι η αυγουστιάτικη ηρεμία σε κάποια παραλία του Κορινθιακού, μακρυά από τις σκοτούρες και τα επουσιώδη μικροπροβλήματα της καθημερινότητας, θα μας βοηθήσει καταλυτικά στο να επανέλθουμε τον Σεπτέμβρη με την παλιά μας ορμή και ζωντάνια.

Κλείνω απευθύνοντας ένα ξεχωριστό ευχαριστώ σε όλους τους φίλους του ιστολογίου που ένοιωσαν την ανάγκη να στείλουν τις ευχές τους (αν και κανείς δεν γνώριζε τι πραγματικά συνέβαινε) και δίνοντας την υπόσχεση πως κατά την διάρκεια του Αυγούστου θα προσπαθήσω να αποκατασταθεί η επικοινωνία μας έστω και εν μέρει (τουλάχιστον με τα "Σαββατιάτικα"), αρκεί να μη μου χαλάσει την καλή διάθεση οποιαδήποτε κακή εξέλιξη.

Καλό καλοκαίρι σε όλους!

Μας συγχωρείτε, διακοπή

Αν περιμένατε σήμερα να διαβάσετε "Σαββατιάτικα", ζητώ συγγνώμη που σας απογοητεύω και σας διαβεβαιώνω ότι δεν το κάνω επίτηδες. Για λόγους ανωτέρας βίας, πρέπει να διακόψω για λίγες μέρες τις τακτικές, καθημερινές αναρτήσεις στο ιστολόγιο. Εύχομαι και ελπίζω αυτές οι λίγες μέρες να είναι όσο το δυνατόν λιγώτερες.

Να ξεκαθαρίσω ότι από υγεία είμαι καλά. Όμως, ο κόσμος ούτε αρχίζει από τον καθένα μας προσωπικά ούτε τελειώνει σ' αυτόν.

Η ζωή κυλάει δίχως να κοιτάει την δικιά μας μελαγχολία...

Καλή αντάμωση, το συντομώτερο δυνατόν!

 

Η εργατική τάξη θα εκπροσωπηθεί από τον εργοδότη της;

[Κάτι η κουβέντα που άνοιξε χάρη στο προχτεσινό κείμενο για την Κύπρο, κάτι που δεν μπορώ να καταπιώ με τίποτε αυτόν τον Μάικ Σπανό που υποστηρίζει το ΑΚΕΛ για πρόεδρο στις προσεχείς προεδρικές εκλογές και κάτι που η φούρια της δουλειάς με πιέζει από παντού, θυμήθηκα ένα άρθρο που διάβασα πρόσφατα στο κυπριακό ιστότοπο "Αγκάρρα". Το αναδημοσιεύω με μερικές ανώδυνες επεμβάσεις στην δομή και την ορθογραφία του. Σημειώστε ότι ο αρθρογράφος αναφέρεται στο ΑΚΕΛ όχι ως κομμουνιστικό κόμμα αλλά ως "αριστερά" (τα εισαγωγικά δικά του):]

"Τα κράτη δεν ασχολούνται πλέον με την διοίκηση και αφοσιώνονται στην αστυνόμευση. Οι πρόεδροι μετατρέπονται σε διαχειριστές ξένων εταιριών. Οι υπουργοί οικονομικών είναι καλοί διερμηνείς. Οι βιομήχανοι μετατρέπονται σε εισαγωγείς. Οι πολλοί εξαρτώνται ολοένα και περισσότερο από τα περισσεύματα των λίγων. Οι εργαζόμενοι χάνουν τις δουλειές τους. Οι αγρότες χάνουν την γη τους. Τα παιδιά χάνουν την παιδική τους ηλικία. Οι νέοι χάνουν την επιθυμία να πιστεύουν. Οι ηλικιωμένοι χάνουν την σύνταξή τους. “Η ζωή είναι λαχείο”, ισχυρίζονται όσοι κερδίζουν"  (Eduardo Galeano).

Θα έλεγε κάποιος ότι η φιλοσοφία που συμπυκνώνει το πιο πάνω απόφθεγμα εκφράζει τους δεξιούς πολιτικούς χώρους, την αποθέωση του τεχνοκρατικού νεοφιλελεύθερου λόγου που συμπυκνώθηκε στην εποχή των μνημονίων και της τρόικας.

Να όμως που φτάσαμε στην Κύπρο σε μια εποχή που το κόμμα που εκπροσωπεί την "Aριστερά" και την ιστορία του ντόπιου εργατικού κινήματος επιλέγει να εκπροσωπηθεί στην σημαντικότερη εκλογική αναμέτρηση του τόπου εδώ και δεκαετίες, τις προεδρικές, με έναν υποψήφιο το προφίλ του οποίου μέχρι πριν μια εβδομάδα θα χαρακτηριζόταν από την ίδια αυτή αριστερά σαν: νεοφιλελεύθερο τραπεζικό κατεστημένο, τζάκια της ελίτ και άλλα πολλά.

Το πρόβλημα με τον Μάικ Σπανό δεν είναι ότι ήταν ανώτατο στέλεχος της Coca Cola Τουρκίας όπως λένε διάφοροι. Δεν θα μας έκανε διαφορά αν ήταν της Coca Cola Γαλλίας ή αν ήταν της Pepsi. Το ζήτημα είναι ότι ο συγκεκριμένος υποψήφιος είναι ο ορισμός του σύγχρονου κεφαλαιοκράτη αστού-νεοφιλελεύθερου μεγαλομάνατζερ, με θητεία σαν CEO (Διευθύνων Σύμβουλος) σε τεράστιες πολυεθνικές, ιδρυτής και ιδιοκτήτης εταιρίων, ανώτατο τραπεζικό στέλεχος αλλά και CEO σε έναν από τους μεγαλύτερους ομίλους εταιριών στην Κύπρο (Lanitis).

Ο ίδιος έχει αποκαλέσει στο πρόσφατο παρελθόν την Τρόικα σαν τους "ναυαγοσώστες μας", το μνημόνιο αναγκαίο "σωφρωνιστικό πρόγραμμα" και την μείωση του μισθολογικού κόστους απαραίτητη. Στην χθεσινή του τηλεοπτική εμφάνιση δήλωσε υπέρμαχος του μικρότερου κράτους, των ιδιωτικοποιήσεων και των χαμηλότερων φόρων, ότι θα επιλέξει μια κυβέρνηση καθαρά τεχνοκρατών και, βέβαια, ότι "οι παράγοντες της παραγωγής θα πρέπει να συμφιλιώνονται και να συνεργάζονται. Δεν υπάρχει την σήμερον ημέρα η αριστερή και η δεξιά όχθη του ποταμιού. Υπάρχει ο ποταμός και είναι καθαρός και ορμητικός".

Το ζήτημα δεν είναι προσωπικό. Ο ίδιος θα μπορούσε να είναι ένας εξαίρετος, ηθικός και καλός άνθρωπος αλλά αυτό δεν είναι η ουσία. Το μάνατζμέντ του (οικονομικό και πολιτικό), ο τεχνοκρατικός λόγος του δεν θα μπορούσε να είναι κάτι άλλο από νεοφιλελεύθερος αφού έτσι λειτουργεί το κεφάλαιο στην εποχή μας και όχι κάτι άλλο. Αλλιώς θα ήταν αποτυχημένος ως μάνατζερ. Ήδη, βέβαια, υπάρχει το επιχείρημα ότι δεν παίζει ρόλο το άτομο αλλά το πρόγραμμα της διακυβέρνησης. Αν ακολουθήσουμε όμως αυτή την λογική, τότε οφείλουμε να πούμε ότι ούτε ένα προεκλογικό πρόγραμμα διακυβέρνησης (φτιαγμένο με το κατάλληλο προφίλ τύπου Κόρμπυν στην Αγγλία) παίζει τον τελικό ρόλο αλλά η αστική τάξη, το κεφάλαιο και οι κινητήριες δυνάμεις του καπιταλισμού που έχουν την πραγματική εξουσία. Κάτι φυσικά που είδαμε με τις αριστερές κυβερνήσεις με την κοντινή εμπειρία του ΣυΡιζΑ τα πρόσφατα χρόνια και την κατάληξη των προεκλογικών τους προγραμμάτων.

Μένοντας λοιπόν στο επίπεδο (εν μέρει συμβολικό) της πολιτικής και εκλογικής αντιπροσώπευσης έχουμε το εξής φαινόμενο: Το κόμμα που εκπροσωπεί την "Αριστερά" να επιλέγει με ένα αδιανόητο αφήγημα, ότι η εργατική τάξη θα εκπροσωπηθεί από τον εργοδότη της.

Είναι ηλίου φαεινότερο ότι περισσότερο το αφήγημα που βγαίνει προς τα έξω είναι αυτό που ξένισε και ξενίζει περισσότερο τον κόσμο μέσα και γύρω από το ΑΚΕΛ. Ότι πλέον δεν μπορεί ούτε αφηγηματικά να κατεβάσει έναν θεωρητικά προοδευτικό άνθρωπο, εν μέρη τουλάχιστον "με τις αξίες της αριστεράς", πράγμα που σημαίνει πως πολύ δύσκολά μπορεί να στηριχθεί επιχείρημα υπέρ της υποψηφιότητας.

Η πολιτική αυτή δεν μπορεί να δικαιολογηθεί με το δίλημμα και την κατηγορία που εκτοξεύεται απέναντι σε όσους κριτικάρουν: ή αυτόν ή τους δεξιούς. Πέρα από το προφανές ερώτημα "σε τι διαφέρει ο CEO από τους δεξιούς", υπάρχει κάτι πολύ πιο σοβαρό: η ιστορική γνώση του πώς η σοσιαλδημοκρατία με αυτά τα διλήμματα συνέβαλε στην αύξηση του φασισμού και η τωρινή εμπειρία του πώς η σοσιαλδημοκρατία και οι φιλελεύθεροι με παρόμοιες στάσεις συνέβαλαν στην γιγάντωση της ακροδεξιάς σε ΗΠΑ, Γαλλία, Γερμανία και πολλές χώρες της Ευρώπης. Επιλέγοντας δηλαδή όχι απλά το τάχα μικρότερο κακό αλλά την σώφρωνα και συνετή στάση υποστήριξης της αστικής πολιτικής στο όνομα του κινδύνου της ακροδεξιάς, αγνοώντας ότι η στάση αυτή (της απομάκρυνσης από την εργατική τάξη) είναι από τις βασικές αιτίες ακροδεξιάς ανόδου.

Εδώ μπαίνει και το ζήτημα του Kυπριακού ως ο βασικός λόγος για παύση της ταξικής πάλης και η επίσημη επιλογή της αλτρουιστικής συνεργασίας με το κεφάλαιο μέχρι την λύση. Μόνο που κάποιος δεν ειδοποίησε το κεφάλαιο, το οποίο έβαλε της μηχανές της εκμετάλλευσης στο φουλ τα τελευταία χρόνια και άλλαξε πλήρως τις εργασιακές συνθήκες και τις ζωές των εργαζομένων σε μεσαιωνικές καταστάσεις. Όπως επίσης ελλοχεύει ο κίνδυνος, βλέποντας το Κυπριακό μέσα από στενά και όχι ταξικά γυαλιά, να χαθεί το δάσος ενώ βλέπουμε το δέντρο.

Τι μηνύματα στέλνει αυτή η επιλογή; Πως έχουν κοινή γλώσσα με τον υποψήφιο όπως δήλωσαν; Πώς θα κρατήσεις τους εργαζόμενους μακρυά από την επιρροή της λαϊκίστικης ακροδεξιάς; Αυτούς που αφήνουν την ψυχή τους κάθε μέρα στην δουλειά υπό τις διαταγές αυτών που τώρα έχουν για υποψήφιους; Από τους Νίκους μέχρι τους Μάικ, η επιλογή που δίνεται σε αυτούς τους εργαζόμενους δεν είναι διαφορετική από την μόνη πραγματικά ελεύθερη επιλογή που μας έδωσε ο σύγχρονος καπιταλισμός: Coca Cola ή Pepsi;

Η μπάλα στις κομματικές ομάδες, να σώσουν ο,τιδήποτε αν σώζεται.

Ο επικίνδυνος ρόλος των ΜΚΟ

Με αφορμή την χτεσινοβράδυνη συναυλία που διοργάνωσε στο Καλλιμάρμαρο η Μη Κυβερνητική Οργάνωση (ΜΚΟ) του Γιάννη Αλαφούζου "Όλοι μαζί μπορούμε", με την συνδρομή του Διονύση Σαββόπουλου, σκέφτηκα να καταγράψω μερικές σημειώσεις. Όχι για τον Νιόνιο, παρ' ότι ανήκω σε μια γενιά που μεγάλωσε με τον τροβαδούρο της "Ρεζέρβας", προβληματίστηκε από την επικίνδυνη στροφή που έκανε είκοσι χρόνια αργότερα οδηγώντας το "Φορτηγό" του και έκοψε τα σούρτα-φέρτα μαζί του όταν τον είδε με ένα απαράδεκτο "Κούρεμα". Οι σημερινές σημειώσεις μου έχουν να κάνουν με τις περίφημες ΜΚΟ.

Ευθύς εξ αρχής πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι η έννοια "ΜΚΟ" δεν είναι καθόλου μα καθόλου αθώα, μολονότι ως τέτοια ξεκίνησε το 1945, όταν ο ΟΗΕ χρησιμοποίησε για πρώτη φορά τον όρο "non-governmental organizations (NGO)" για να χαρακτηρίσει τους διάφορους μη κρατικούς οργανισμούς που παρευρίσκονταν ως παρατηρητές στις συνελεύσεις του. Πολύ σύντομα, οι κυβερνήσεις των ΗΠΑ ανακάλυψαν τα πλεονεκτήματα που έχει η εκχώρηση στις ΜΚΟ ορισμένων δραστηριοτήτων αλλά και υποχρεώσεων του κράτους.

Μια εικόνα χίλιες λέξεις: Βραβείο από το Ίδρυμα Ροκφέλλερ για την "ΜΚΟ της χρονιάς" στην Ινδία.

Το σημαντικώτερο πλεονέκτημα είναι ότι οι ΜΚΟ μπορούν να επηρεάζουν αποτελεσματικά την κοινή γνώμη. Κλασσικό παράδειγμα αποτελούν οι γνωστές πανίσχυρες ΜΚΟ Greenpeace και WWF, οι οποίες έχουν καθοριστική συμβολή στην διαμόρφωση γνώμης πολλών εκατομμυρίων οπαδών και μελών τους σε όλες τις χώρες του κόσμου. Από την δεκαετία του '50 κιόλας οι κυβερνήσεις των ΗΠΑ κατάλαβαν ότι η εξωτερική τους πολιτική έχει πλέον στην διάθεσή της ένα εξαιρετικό εργαλείο αφού οι ΜΚΟ μπορούν να χειραγωγήσουν την κοινή γνώμη των διαφόρων χωρών, διευκολύνοντας το σχέδιο σταδιακής μετατροπής κυρίαρχων κρατών σε δορυφόρους ή υποτελείς τής Ουάσινγκτον.

Έτσι, λοιπόν, ξεκίνησε μια σταθερή διαδικασία ενίσχυσης και εξάπλωσης των ΜΚΟ σε όλον τον κόσμο, βασισμένη στην ψευδή φιλοσοφική βάση ότι το κράτος συνιστά ανωμαλία του συστήματος, οπότε οι ΜΚΟ είναι απαραίτητες για να συμπληρώνουν τα κενά, να αμβλύνουν τις ανωμαλίες και να αποκαθιστούν την εύρρυθμη λειτουργία σε όποιον τομέα απαιτείται. Φαίνεται πως το κόλπο ήταν εμπνευσμένο, αφού τα αποτελέσματα δείχνουν ότι πέτυχε. Σήμερα, υπολογίζεται ότι σε όλον τον κόσμο δραστηριοποιούνται αμέτρητα εκατομμύρια ΜΚΟ, με τις ΗΠΑ να φιλοξενούν σχεδόν ενάμισυ εκατομμύριο ενώ στην Ρωσσία καταγράφηκαν το 2008 περίπου 277.000 τέτοιες οργανώσεις. Πρωταθλήτρια, πάντως, φαίνεται πως αναδεικνύεται η Ινδία, όπου το 2009 δραστηριοποιούνταν 3,3 εκατομμύρια ΜΚΟ, ήτοι μία ΜΚΟ ανά 400 κατοίκους! (*)

Κατ' επέκταση, ο ρόλος των ΜΚΟ μπορεί (;;;) να είναι μη κυβερνητικός, όμως είναι βαθύτατα πολιτικός. Ακόμη κι όταν η δράση τους ενδύεται ανθρωπιστικό μανδύα (κάτι που συγκινεί πολύ αποτελεσματικά μεγαλύτερα πλήθη), ο ρόλος τους είναι ιδιαίτερα και επικίνδυνα καθοριστικός, εφ' όσον στοχεύουν στην υποκατάσταση λειτουργιών που εξ ορισμού αποτελούν αρμοδιότητα και ευθύνη της κεντρικής κρατικής διοίκησης. Ουσιαστικά, δηλαδή, οι ΜΚΟ βοηθούν καταλυτικά στην σταδιακή αντικατάσταση των κρατικών θεσμών από κάποιες "ανεξάρτητες αρχές", οι οποίες δεν υπόκεινται σε κανέναν κρατικό έλεγχο.

Ας κάνουμε τα πράγματα πιο καθαρά. Το να έχει κάθε άνθρωπος πρόσβαση σε πόσιμο νερό και σε ένα πιάτο φαΐ ή να έχει στοιχειώδη ιατρική και φαρμακευτική περίθαλψη ήταν ανέκαθεν υποχρέωση κάθε ευνομούμενης πολιτείας. Δική της υποχρέωση ήταν, επίσης, να ικανοποιεί το δικαίωμα όλων των παιδιών στην μόρφωση, όλων των νέων στην δουλειά, όλων των ηλικιωμένων στην αξιοπρεπή διαβίωση κατά τας δυσμάς του βίου τους. Σήμερα, όλες αυτές οι δεδομένες κρατικές υποχρεώσεις μεταβιβάζονται στις ΜΚΟ, οι οποίες μάλιστα χρηματοδοτούνται αφειδώς για να κάνουν αυτή την δουλειά.

Στην Ελλάδα, οι ΜΚΟ πρέπει να ανάβουν λαμπάδες ίσα με το μπόι του Γιώργου Παπανδρέου, ο οποίος τις προώθησε αποφασιστικά την εποχή που ήταν υπουργός εξωτερικών. Την προσπάθειά του συνέχισαν αντάξια οι κυβερνήσεις του Κώστα Καραμανλή και την ολοκλήρωσε ο ίδιος όταν έγινε πρωθυπουργός. Επί των ημερών του αποψιλώθηκαν οι διπλωματικές υπηρεσίες, αντικαθιστώμενες από μη κυβερνητικές συμβουλευτικές οργανώσεις, οι οποίες χρηματοδοτούνταν (εν μέρει) και από διάφορα πολιτειακά ιδρύματα εξωτερικής πολιτικής. Χάρη σ' αυτούς τους "μη κυβερνητικούς" συμβούλους, η χώρα εμφανίζεται διεθνώς με θέσεις που δεν αντανακλούν ούτε τα πραγματικά συμφέροντά της ούτε τις πεποιθήσεις της συντριπτικής πλειοψηφίας των πολιτών της, όπως έγινε π.χ. με το σχέδιο Ανάν, με τις εξελίξεις στα Βαλκάνια (Κόσσοβο, Μαυροβούνιο, Μακεδονία κλπ) ή με το πρόβλημα των προσφύγων. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Θεόδωρος Πάγκαλος είχε απαυδίσει κάποτε ακούγοντας το προσωπικό στο υπουργείο εξωτερικών να μιλάει αγγλικά αντί για ελληνικά.

Κάπως έτσι, λοιπόν, ζούμε πλέον στον αστερισμό της τρέλλας όπου αναρίθμητες Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις φυτρώνουν και αναπτύσσονται χάρη σε κυβερνητικές επιδοτήσεις και ενισχύσεις, όπου οι κυβερνήσεις δέχονται να υπονομεύσουν την ισχύ τους πληρώνοντας μη κυβερνητικούς θεσμούς και όπου η κοινωνική πολιτική μετασχηματίζεται σε φιλανθρωπία. Και κάπως έτσι προβάλλονται ως άξια χειροκροτήματος εντελώς ασύμβατα μεταξύ τους γεγονότα, όπως π.χ. το κλείσιμο μονάδων εντατικής θεραπείας σε κάποια νοσοκομεία αλλά και η σύσταση εξοπλισμένων τέτοιων μονάδων από ΜΚΟ στα ίδια νοσοκομεία ή το ξεπούλημα των πλουτοπαραγωγικών πηγών της χώρας αλλά και η ταυτόχρονη χρηματοδότηση κάποιων ΜΚΟ που μοιράζουν συσσίτια σε απόρους.

Πριν κλείσουμε, ας δώσουμε ένα τελευταίο παράδειγμα τέτοιας τρέλας. Προσέξτε το εξής δελτίο τύπου της 19/4/2016 από την ιστοσελίδα της Κομμισσιόν: "Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοινώνει σήμερα τη χορήγηση 83 εκατ. ευρώ, στο πλαίσιο του νέου μέσου στήριξης έκτακτης ανάγκης που πρότεινε στις 2 Μαρτίου, για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των προσφύγων στην Ελλάδα. Το ποσό αυτό θα διατεθεί άμεσα στην Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR), στη Διεθνή Ομοσπονδία του Ερυθρού Σταυρού και σε έξι διεθνείς ΜΚΟ. Οι εταίροι αυτοί θα συνεργαστούν με ελληνικές ΜΚΟ που διαθέτουν την απαιτούμενη γνώση της κατάστασης επί τόπου".

Πόσοι έλληνες γνωρίζουν ότι οι ΜΚΟ διαχειρίζονται όλα τα ποσά που διαθέτει η Ευρωπαϊκή Ένωση για τους πρόσφυγες και η ελληνική κυβέρνηση δεν ακουμπάει ούτε σεντς; Έχετέ το αυτό υπ' όψη σας την επόμενη φορά που θα ακούσετε κάποιον να ισχυρίζεται ότι "οι συριζαίοι φάγανε τα λεφτά για τους πρόσφυγες". Έχουμε πολλούς άλλους λόγους να κατηγορούμε την κυβέρνηση, δεν χρειάζονται και ανύπαρκτοι.

Από την κρατική κοινωνική πολιτική στην μη κυβερνητική φιλανθρωπία, μερικά εκατομμύρια δρόμος...

Επίλογος. Δεν ξέρω κατά πόσο η χτεσινή συναυλία της ΜΚΟ "Όλοι μαζί μπορούμε" κατάφερε να εκπληρώσει τον σκοπό της, που ήταν να συγκεντρωθούν όσο το δυνατόν περισσότερα τρόφιμα για να μοιραστούν σε πεινασμένους. Ξέρω όμως ότι επιβάλλεται να απορρίπτουμε μετά βδελυγμίας ως λαός την ανάθεση της λύσης του προβλήματος της πείνας στην καλοπληρωμένη "φιλανθρωπία" της οποιασδήποτε ΜΚΟ. Αλίμονό μας αν επιτρέψουμε να γίνουν αντικείμενα φιλανθρωπίας τα ζητήματα των μαζικών κοινωνικών διεκδικήσεων και να αφεθούν στην διαχείριση είτε ιδρυμάτων τύπου Νιάρχου, Λάτση, Ωνάση κλπ είτε του Φιλανθρωπικού Οργανισμού "Αποστολή" (ΜΚΟ της Εκκλησίας της Ελλάδος, που ιδρύθηκε όταν έκλεισε η αμαρτωλή "Αλληλεγγύη" λόγω μιας τρύπας μεγέθους 9,5 εκατομμυρίων ευρώ).

Στο μεταξύ, το ερώτημα γιατί τα κράτη πληρώνουν για να παραδώσουν κομμάτια της δύναμής τους σε οργανώσεις που δεν μπορούν να ελέγξουν, παραμένει αναπάντητο. Ή μήπως όχι;


-----------------------------------------------------------------
(*) Σύμφωνα με στοιχεία από τα εξής δημοσιεύματα:
- "Fact Sheet: Non-Governmental Organizations (NGOs) in the United States", Bureau of Democracy, Human Rights and Labor U.S. Department of State, Washington D.C., 16/01/2016
- Alex Rodriguez, "Hobbled NGOs wary of Medvedev: Watchdogs are civil lifeline in lawless Russia", Chicago Tribune, 7/5/2008
- Archna Shukla, "First official estimate: An NGO for every 400 people in India", 7/7/2010

"Η ταφόπετρα μιας τραγωδίας"

Λίγες μέρες πριν την επικείμενη 43η επέτειο του πραξικοπήματος του 1974 στην Κύπρο, το ιστολόγιο αναδημοσιεύει σήμερα ένα αποκαλυπτικό ρεπορτάζ του μακαρίτη Νίκου Κακαουνάκη, το οποίο δημοσιεύθηκε στο τεύχος 49/10-7-1976 του αξέχαστου περιοδικού Αντί, με τίτλο "Η ταφόπετρα μιας τραγωδίας". Για να γίνει πιο κατανοητό το περιεχόμενο, ας έχει ο αναγνώστης υπ' όψη του και τα εξής:
- (α) Μετά τον δεύτερο Αττίλα, το υπουργείο εθνικής άμυνας διέταξε την συγκέντρωση όλου του υλικού που αναφερόταν "εις το δημιουργηθέν αρχείον εις τας αιθούσας επιχειρήσεων των αρχηγείων των ενόπλων δυνάμεων (...) κατά την διάρκειαν της Ελληνοτουρκικής-Κυπριακής κρίσεως του 1974, αφορών εις πάσης φύσεως πληροφορίας και αλληλογραφίαν επί της κρίσεως". Προσέξτε αφ' ενός την βιασύνη να μαζευτεί όλο το υλικό (προφανώς, για να εμποδιστεί ή, έστω, να ελεγχθεί οποιαδήποτε έρευνα) και αφ' ετέρου το πώς η εθνική προδοσία ή τραγωδία (όπως προτιμάτε) υποβαθμίζεται σε απλή "κρίση".
- (β) Με την υπ' αριθ. 45/7-3-1975 πράξη του υπουργικού συμβουλίου ανεστάλη "για εθνικούς λόγους" η δικαστική έρευνα και η ποινική δίωξη των υπευθύνων της κυπριακής τραγωδίας.

Διαβάστε τώρα εκείνο το άρθρο. Όσο για τα περί της Εξεταστικής Επιτροπής για το Κυπριακό, που συστήθηκε το 1986 από την βουλή, θα μιλήσουμε κάποια άλλη φορά...

Σε λίγες μέρες συμπληρώνονται δυό χρόνια από το πραξικόπημα κατά του Μακάριου και την τουρκική εισβολή που ακολούθησε. Όμως οι υπεύθυνοι της συμφοράς δεν έχουν λογοδοτήσει. Κι όπως το πάνε αυτοί που κρατάνε σήμερα την τύχη του τόπου στα χέρια τους, θα περάσουν πολλές μαύρες επέτειοι και οι υπεύθυνοι δε θα έχουν καθήσει στο σκαμνί. Και δεν είναι μόνο αυτά· σε λίγο, θ’ αρχίσουν σίγουρα να ζητάνε και τα ρέστα... Αλλά μήπως αρκετοί δεν άρχισαν, ήδη;

Αυθαίρετα θα πείτε συμπεράσματα. Κιτρινισμός, θα έλεγε κάποιος άλλος... Γεγονός όμως είναι ότι η υπόθεση της Κύπρου πάγωσε. Και γίνεται κάθε μέρα τόσο κατεψυγμένη, ώστε θα είναι αδύνατο να ξεπαγώσει. Και πάγωσε, όχι μόνο με την απόφαση «περί αναστολής της διώξεως για εθνικούς λόγους», αλλά και με μια σειρά ενέργειες που, αντί vα «αναστέλλουν», ΑΜΝΗΣΤΕΥΟΥΝ, ουσιαστικά, τους υπεύθυνους. Μεθοδικά, τώρα και δυο χρόνια, χτίστηκε ένα τείχος προστασίας γύρω από τους εγκληματίες της Κύπρου, που είναι αδύνατο να το ρίξουν τα πυρά της αντιπολίτευσης ή του τύπου.

Tο τείχος αυτό, δεv δημιουργήθηκε μόνο με τις γνωστές επιθέσεις εναντίον των αδεσμεύτων και τα αποφθέγματα «περί λαθών της Λευκωσίας» (όρα «περί πλαισίου»). Δημιουργήθηκε από συγκεκριμένες πράξεις του Αρχηγείου Ενόπλων Δυνάμεων, που αποτελούν, κατά τη γνώμη μου, ταφόπετρα στην υπόθεση:

Είναι ένα έγγραφο αποκαλυπτικό, με ημερομηνία 29 Μαρτίου 1976, που θωρακίζει τους υπεύθυνους της προδοσίας, κλείνοντας συγχρόνως κάθε δυνατότητα πληροφόρησης του ελληνικού και κυπριακού λαού:

ΑΚΡΩΣ ΑΠΟΡΡΗΤΟΝ (EX)
ΕΠΕΙΓΟΝ
ΠΡΟΣ: ΑΡΧΗΓΕΙΟΝ ΕΝΟΠΛΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ ΔΝΣΙΣ KYΠΡΙΑΚΟΥ
ΚΟΙΝ: Τηλέφ. (εσωτ.) 38-72
Φ.204/3/710800 Σ.157
Αθήναι 29 Μαρ. 1976
Συνημμένα: (1) Κατάστασις ήτοι φύλλα (12) [σ.σ.: 379 ονόματα αξιωματικών]

ΘΕΜΑ: Εκθέσεις επί της Κυπριακής Κρίσεως 1974

ΣXET: α. AAΠ (EX) Φ.204/3/15-11-74 YEΘΑ/AEΔ/ΔIK
β. ΑΑΠ (ΕΧ) Φ.204/15-11-74 ΥΕΘΑ/ΑΕΔ/ΔΙΚ

1. Γνωρίζεται ότι, ως προέκυψεν, Αξ/κοί, εκ των διαταχθέντων vά υποβάλουν Εκθέσεις περί της Κυπριακής Κρίσεως, κατόπιν ύπερθεν σχετικών, ετήρησαν εις το προσωπικόν των αρχείον ακριβές αντίγραφον της υποβληθείσης υπ’ αυτών Εκθέσεώς των, παρά τήν υψηλήν διαβάθμισιν ΑΑΠ (EX) του περιεχομένου αυτών και παρά το ότι εις την δγήν συντάξεως των Εκθέσεων καθωρίζετο ο αποκλειστικός παραλήπτης αυτών.

2. Ούτω, εσημειώθησαν διαρροαί Εκθέσεων εις την δημοσιότητα, ή εδημιουργήθησαν ευκαιρίαι διαρροής αυτών - και εξακολουθούν να υφίστανται τοιαύται ευκαιρίαι, εφ’ όσον εις χείρας των Αξ/κών υπάρχουν τοιαύτα αντίγραφα.

3. Κατόπιν των ανωτέρω, να διαταχθούν οι Αξ/κοί (οι εν ενεργεία μόνον), οι υποβαλόντες Εκθέσεις, να υποβάλουν τυχόν τηρηθέν υπ’ αυτών αντίγραφον της εκθέσεώς των απ’ ευθείας εις AEΔ/ΔIK μέσω των Μονάδων των το ταχύτερον, ή να καταστρέψουν τούτο δια πυράς υπό ιδίαν αυτών ευθύνην.

4. Nα γνωσθούν δε εις αυτούς τα κάτωθι:
α. Tο περιεχόμενον της Εκθέσεώς των είναι υψηλής διαβαθμίσεως -ΑΑΠ (EX)- και ως εκ τούτου υπέχουν κατά τόν Νόμον, ακεραίαν την ποινικήν ευθύνην, εν περιπτώσει απωλείας, ή διαρροής τούτου εις τρίτους.
β. Δια τον λόγον αυτόν Αξ/κοί ετιμωρήθησαν αυστηρώς.
γ. Τούτο γίνεται και προς το συμφέρον και την κατοχύρωσίν των.

5. Συνημμένως διαβιβάζονται καταστάσεις, κατά Κλάδον ΕΔ και Δ/νσεων ΑΣ, Αξ/κών υποβαλόντων Εκθέσεις και παρακαλούμεν δια τα καθ’ υμάς.

Στρατηγός
Διον. Αρμπούζης
Αρχηγός

Ακριβές Αντίγραφον
Τ.Υ.

Αθανάσιος Τζούβελης
Ανπχος (Ο)

Ο στρατηγός Διον. Αρμπούζης με τον υπουργό άμυνας Ε.Αβέρωφ (6/12/1974)

Πριν δούμε τι ακριβώς σημαίνει το έγγραφο αυτό, και τι ακριβώς κρύβει, θα επισημάνουμε δυο «συμπτώσεις».
- 1. Στις 30 του περασμένου Απρίλη, ο Κύπριος δικηγόρος Χαράλαμπος Χατζηπαναγιώτης κατάθεσε μήνυση εναντίον 150 αξιωματικών για το πραξικόπημα. Το έγγραφο του στρατηγού Αρμπούζη έχει ημερομηνία 29 Μαρτίου. Σύμπτωση, θα πείτε. Όπως μπορεί κανείς να πει ότι σύμπτωση είναι πως από τους 150 μηνυθέντες, οι 108 περιλαμβάνονται στην κατάσταση που ακολουθεί το έγγραφο του στρατηγού.
- 2. Το έγγραφο, βγήκε τις μέρες που ήταν βέβαιη η παραπομπή σε δίκη του πραξικοπηματία «προέδρου των οκτώ ημερών» Νίκου Σαμψών και πολλοί θα ανησυχούσαν για την έκβασή της... (Τώρα, το γιατί αναβλήθηκε και η δίκη του Σαμψών, είναι μια άλλη ιστορία).

Ας γυρίσουμε, όμως, στο έγγραφο: Αναφέρεται στίς εκθέσεις «επί της Κυπριακής Κρίσεως 1974» - όπως λέει. Ώστε έτσι, λοιπόν! Η κυπριακή τραγωδία έγινε ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΚΡΙΣΗ. Φραστική ανεπάρκεια ή ιδεολογική συνέπεια; Γιατί... δεν άντεξα στον πειρασμό και ξαναθυμήθηκα:
- Εκείνη την επιστολή του ΙΔΕΑτη Σόλωνα Γκίκα προς τον στρατηγό Βαρνάβα, που χαρακτήριζε τη σφαγή του Πολυτεχνείου «Θλιβερό περιστατικό του παρελθόντος».
- Εκείνο το έγγραφο του υπουργείου Εθνικής Αμύνης, με υπογραφή: Ε. Αβέρωφ - Τοσίτσας, που χαρακτήριζε τή δικτατορία «απαράδεκτον επταετή περιπέτειαν». (Το έγγραφο αυτό είχε σχέση με την αποκάλυψη των ενόχων της σφαγής του Πολυτεχνείου).
- Εκείνη την ημερήσια διαταγή του αρχιπραξικοπηματία της Κύπρου Μιχαήλ Γεωργίτση, την επόμενη του πραξικοπήματος, που έλεγε: «Από της χθες ανέλαβον την Διοίκησιν της Εθνικής Φρουράς κατόπιν διαταγής προϊσταμένου κλιμακίου. Παρακαλώ απάσας τας διοικήσεις vα συνεχίσουν εκτελούσαι το ΕΘΝΙΚΟΝ ΤΩΝ ΕΡΓΟΝ ΩΣ MEXPI TOYΔE». Λοιπόν, το πραξικόπημα στην Κύπρο έγινε... Εθνικό Έργο!

Και συνεχίζω: Λέει το έγγραφο ότι σημειώθηκαν διαρροές των εκθέσεων (προς τον τύπο) και εξακολουθεί να υπάρχει τέτοιο ενδεχόμενο. Γι’ αυτό, θα πρέπει τα τυχόν αντίγραφα να σταλούν αμέσως στο Επιτελείο ή να καταστραφούν «δια πυράς».

Να μην πληροφορηθεί, λοιπόν, η κοινή γνώμη τι γίνεται. Έτσι;

Τι να κάνω, που μου ξανάρχεται στο νου εκείνο το έγγραφο του κ. Ε. Αβέρωφ-Τοσίτσα, όταν η Δικαιοσύνη τού ζητούσε στοιχεία για τη σφαγή του Πολυτεχνείου και εκείνος απαντούσε: «Φρονούμεν, ότι ταύτα δεν πρέπει να ΔΙΑΡΡΕΥΣΟΥΝ προς τον τύπον». Oι φόβοι δηλαδή «περί διαρροών» για τα μεγάλα θέματα που ενδιαφέρουν άμεσα το λαό είναι παλιοί και πάντα... ίδιοι.

«Nα καταστραφούν», λοιπόν, «δια πυράς». Και αυτό, «προς το συμφέρον και την κατοχύρωσίν των». (Τι πάω να θυμηθώ πάλι, ξέρετε; Ότι για ένα μήνα δούλευαν οι φούρνοι του ΕΑΤ-ΕΣΑ, τον Αύγουστο του 1974, και έπεφταν «εις την πυρά» τα Αρχεία!)

Ποιούς, λοιπόν, θέλει να προστατεύσει ο στρατηγός Αρμπούζης; Μήπως αυτούς που έκαναν εκθέσεις για την κυπριακή τραγωδία, αλλά δεν είχαν καμιά ανάμειξη στο πραξικόπημα και στην εισβολή; Η κοινή λογική λέει όχι. Μόνο οι ένοχοι έχουν συμφέρον. Γιατί έτσι, αυτοί κατοχυρώνονται. Αυτοί έχουν συμφέρον να παραμένουν καλά ασφαλισμένα στά συρτάρια του Επιτελείου οι εκθέσεις και τα άλλα στοιχεία που υπάρχουν σε βάρος τους. Kαι οι διαρροές που έγιναν και για τις οποίες τιμωρήθηκαν αυστηρά, θα πρέπει να έγιναν από αξιωματικούς που ήθελαν:
- να ξεκαθαρίσει η κατάσταση και
- να διαλυθεί η σύγχυση που καλλιεργούσαν σκόπιμα οι ένοχοι, ότι δηλαδή όλοι οι Έλληνες αξιωματικοί που υπηρετούσαν στην Κύπρο ήταν υπεύθυνοι της συμφοράς.

O στρατηγός Αρμπούζης άλλωστε, για να διαψεύσει τις υποθέσεις μας, μπορεί να μας πληροφορήσει ποιοί είναι οι αξιωματικοί που τιμωρήθηκαν αυστηρά. Αλλά, από τη μελέτη της κατάστασης των αξιωματικών που επισυνάπτεται στο έγγραφο του στρατηγού Αρμπούζη και στους οποίους απευθύνεται, βγαίνει ότι πολλοί, από αυτούς που είχαν ανάμειξη στο πραξικόπημα παραμένουν στο στράτευμα. Η διαπίστωση αυτή οδηγεί στο συμπέρασμα ότι αυτούς (ποιούς άλλους;) προστατεύει η διαταγή.

Ο Νίκος Κακαουνάκης την εποχή που αρθρογραφούσε στο "Αντί"

Και φτάνω στο τέλος του εγγράφου ή, ακριβέστερα, στο τέλος του καταλόγου των αξιωματικών: εκεί φιγουράρει και το όνομα του γνωστού μας αντισυνταγματάρχη Δημήτρη Λούκουτου, που υπηρετεί στη 12η Μεραρχία και που φέρεται να έχει κάνει και αυτός έκθεση.
- Ποιός του έδωσε εντολή να ασχοληθεί με το θέμα και γιατί, εφ' όσον δέν υπηρετούσε, τότε, στην Κύπρο;
- Άραγε ο αντισυνταγματάρχης νά 'στειλε στην πυρά ή στο Επιτελείο το αντίγραφο;

Όλα τα παραπάνω, που βγαίνουν από μια πρώτη προσεκτική μελέτη του εγγράφου, οδηγουν στο συμπέρασμα ότι η ταφόπετρα που λέγαμε πιο πριν, πέφτει... Ή κάνω λάθος;

-------------------------------------------------------
Σημείωση: Κατά την αναδημοσίευση έγινε μεταγραφή σε μονοτονικό αλλά τηρήθηκε πιστά η σύνταξη και η στίξη του πρωτοτύπου. Επιλογή φωτογραφιών: Cogito ergo sum.

Το πεντακοσάρικο και τα εκατομμύρια

Μια ζωή θυμάμαι όλους όσους από διάφορα πόστα διαφεντεύουν τις τύχες αυτού του τόπου να διατείνονται πως προστατεύουν (ή θα προστατεύσουν, αν βρισκόμαστε σε προεκλογική περίοδο) τους μικρούς και αδυνάτους και ότι θα στραφούν μόνο κατά των εχόντων και κατεχόντων (αξεπέραστε Κωστάκη Καραμανλή!). Κι αν κάτι τέτοια τα πιστεύαμε όταν τα λέγανε παλιότερα οι συντηρητικοί πολιτικοί της δεξιάς, είτε της μείζονος (ΕΡΕ, ΝΔ) είτε της ελάσσονος (Ένωση Κέντρου, ΠαΣοΚ), φανταστείτε πόσο εύκολα χάψαμε αμάσητο το ίδιο παραμύθι όταν το ακούσαμε πρώτη φορά από αριστερά. Δυστυχώς, το μόνο που μας έμεινε ήταν μια δυσπεψία κι ένας κόμπος στον οισοφάγο που δεν λέει να πάει ούτε πάνω ούτε κάτω.

Ισπανοί αστυνομικοί εκκενώνουν με την βία κατασχεμένη κατοικία, σε μια χώρα όπου ημερησίως γίνονται
πάνω από 100 κατασχέσεις. Αξίζει τον κόπο να δείτε το 14λεπτο βίντεο της επιχείρησης στο Youtube.

Το ποιοι είναι οι έχοντες και κατέχοντες παραμένει ζήτημα προς διερεύνηση. Από την άλλη, για ποιούς αριστερούς λέμε τώρα; Οι άνθρωποι έχουν πλάκα. Ποιόν αδύναμο προστατεύουν όταν κυνηγάνε ακόμη και τα πεντακοσάρικα; Ναι, ναι! Μόνο όσοι χρωστάνε μέχρι 500 ευρώ γλιτώνουν το κυνήγι! Το λένε στα ίσα (υπογραμμίσεις δικές μου):

- Δεν επιβάλλεται κατάσχεση ακινήτων, καθώς και κατάσχεση κινητών στα χέρια του οφειλέτη, κατά των οφειλετών που έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές από κάθε αιτία (για την καταβολή των οποίων ευθύνεται ως πρωτοφειλέτης, συνυπόχρεος, εγγυητής κλπ) συνολικού ποσού 500 ευρώ, πλην του μέτρου της κατάσχεσης στα χέρια τρίτων.
- Αναγκαστικά μέτρα που έχουν επιβληθεί μέχρι και 6/4/2014 (προηγούμενη ημέρα ισχύος των διατάξεων αυτών) για ληξιπρόθεσμες οφειλές κατά το χρόνο επιβολής τους, μικρότερες του ανωτέρω ποσού των πεντακοσίων (500) ευρώ, αίρονται μόνο εφόσον υποβληθεί αίτηση από τον οφειλέτη.

Να, σας βλέπω που προσέξατε την ημερομηνία κι ετοιμάζεστε να μου τρίψετε στην μούρη ότι το 2014 δεν ήταν η αριστερά στην κυβέρνηση. Σωστή η παρατήρηση αλλά επιτρέψτε μου να πω τούτο: Πάτε καλά, μωρέ;

Πάτε καλά, μωρέ; Μέχρι πότε θα μασουλάμε την τσίκλα ότι και καλά αυτά τα είχανε νομοθετήσει οι άλλοι; Αν είναι έτσι, τί σκατά ψηφίσαμε πρόπερσι αριστερά; Και, κυρίως, γιατί πανηγυρίσαμε όταν την βγάλαμε κυβέρνηση; Για να εφαρμόσει αυτή τα μέτρα και τους νόμους που είχαν ψηφίσει οι προηγούμενοι; Αν είναι έτσι, γιατί δεν αφήναμε εκείνους να τελειώσουν την δουλειά που και την είχαν αρχίσει και καλύτερα την ξέρουν λόγω εμπειρίας; Εγώ γιατί είχα καταλάβει ότι βγάλαμε την αριστερά για να αλλάξει όσα στραβά είχε κάνει η δεξιά; Τόσο μεγάλο λάθος έκανα;

Κατασχέσεις για οφειλές πάνω από 500 ευρώ... 500 ευρώ! Όσος είναι ο φόρος που αναλογεί σε όποιον ψιλικαντζή δηλώσει κέρδη από το μαγαζάκι του 2.272 ευρώ ή σε όποιον έχει μοναδικό μηνιαίο εισόδημα 280 ευρώ από νοίκι ενός διαμερίσματος που κληρονόμησε από τους γονείς του. Καθ' όσον, κύριε, διακόσια ογδόντα είναι αυτά και δεν μπορείς να τα φας όλα. Κάνει να παίρνει και το κράτος. Και καλά θα κάνεις να τα δώσεις, διότι όταν το κράτος δεν παίρνει τα 500, παίρνει το διαμερισματάκι και μετά εσύ δεν θα παίρνεις νοίκι. Κατανοητόν;

Και μιας κι ο λόγος για τις κατασχέσεις, σίγουρα ξέρετε τι χαμός γίνεται στις δικαστικές αίθουσες όπου γίνονται πλειστηριασμοί. Δεν μπορεί να μη τρίψατε έστω μια φορά με ικανοποίηση τα χέρια σας βλέποντας το κράξιμο ή και το ξύλο ακόμη που τρώνε πολλές φορές κάτι κοράκια και κάτι συμβολαιογράφοι. Ε, λοιπόν, αυτά να τα ξεχάσετε. Η αριστερή μας κυβέρνηση έχει σχεδόν έτοιμο το σύστημα των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών (ο νόμος δημοσιεύθηκε ήδη στο ΦΕΚ), ώστε ο καθένας πλέον να μπορεί να "κορακιάζει" από την βολή του υπολογιστή του και να μη παίζει το κεφάλι του κορώνα-γράμματα προκειμένου να αρπάξει κοψοχρονιά το σπίτι κάποιου φουκαρά.


Ας επιστρέψουμε στην πρωτόγονη απορία όλων των αφελών φορολογουμένων: γιατί οι κυβερνήσεις δεν κυνηγάνε αυτούς που χρωστάνε τα πολλά, να τα πάρουν από αυτούς; Η απάντηση είναι πιο απλή απ' όσο νομίζετε: διότι δεν μπορούν! Γιατί δεν μπορούν; Μα γιατί όλοι αυτοί οι μεγαλοοφειλέτες (ή, έστω, σχεδόν όλοι) δεν υπάρχουν πια! Δείτε μερικά στοιχεία που αποδελτιώνω από την κατάσταση μεγάλων οφειλετών της ΑΑΔΕ και θα καταλάβετε:
- Ακρόπολις Χρηματιστηριακή - 8.540.133.487,60 (8,5 δισ. για όσους δυσκολεύονται με το νούμερο)
- Ολυμπιακή Αεροπορία - 1.356.986.000,21
- Ατλάντικ Σούπερ Μάρκετ - 654.574.349,09
- ΑΕΚ (η παλιά ΠΑΕ, το παλιό ΑΦΜ βρε αδερφέ!) - 249.881.951,71
- Εγνατία Ασφαλιστική - 220.992.066,15
- Άττικατ - 113.554.028,63
- Μινιόν (έτσι, για να γελάσουμε) - 23.268.839,71
- Πειραϊκή-Πατραϊκή (συνεχίστε να γελάτε) - 20.801.220,74
- Δρούβας Α.Ε. (αυτό για τους πατρινούς, που ξέρουν ότι η επιχείρηση έχει κλείσει εδώ και 25 χρόνια και ο ιδιοκτήτης της έχει αποδημήσει από... ούτε θυμάμαι πότε) - 9.924.653,56

Τα ερωτήματα εδώ είναι πολλά. Για παράδειγμα, γιατί οι αρχές επέτρεψαν να φτάσει το χρέος αυτών των -πεθαμένων πια- επιχειρήσεων σε τέτοια ύψη; Για παράδειγμα, έκανε κάποτε έλεγχο η ΥΠΕΔΑ (πρώην ΣΔΟΕ), βρήκε τρεις επιχειρήσεις φωτογραφικών ειδών που είχαν πλημμυρίσει την χώρα με πλαστά τιμολόγια, βεβαίωσε τους φόρους, έρριξε τα πρόστιμα και... Και; Αυτά. Έμειναν οι ενδείξεις στην λίστα των οφειλετών, με συνολική οφειλή κάπου 1,7 δισ. ευρώ:
- Αγιομαυρίτης Φωτογραφικά Είδη ΑΕΒΕ - 773.829.219,97
- Φωτογραφικά Υλικά ΕΠΕ - 649.007.621,64
- VGI International Φωτογραφικά ΑΕ - 261.477.863,06

Ένα δεύτερο εξ ίσου σοβαρό ερώτημα είναι γιατί δεν διασφαλίζεται κάτι απλό: να μη μπορεί κάποιος να παρατάει την χρεωμένη επιχείρησή του και να ανοίγει άλλη. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του περιβόητου εκδότη Μιχάλη Ανδρουλιδάκη, ο οποίος φέρεται να χρωστάει ατομικά 4.133.483,85 αλλά έχει σπείρει κι ένα σωρό χρεωμένες εταιρείες, οι περισσότερες με το δοκιμασμένο κλασσικό σύστημα: χρεώνω την μία, την αφήνω, ανοίγω άλλη. Ενδεικτικά, μερικές από αυτές:
- Κλέβερ Ελλάς - 57.231.598,60
- Stabilton Κατασκευαστική - 53.458.286,16
- Νέο Κανάλι Ραδιοτηλεοπτική - 53.096.919,19
- Ευρωπαϊκός Τύπος - 51.898.609,40
- Τέταρτη Εξουσία - 23.276.243,18

Από το 1923 μέχρι σήμερα τα ίδια και τα ίδια: ορώμεν τους ληστάς αλλ' αδυνατούμε να τους συλλάβουμε.

Αυτά είναι τα ωραία κόλπα στον καπιταλισμό. Χρωστάς μερικές δεκάδες εκατομμυρίων και δεν τρέχει κάστανο, χρωστάς ένα πεντακοσάρικο και χάνεις το σπίτι σου. Έτσι, για να επιβεβαιωθεί άλλη μια φορά ο ισχυρισμός ότι η μεγαλύτερη εφεύρεση του καπιταλισμού είναι η ανώνυμη εταιρεία. Ακόμη και με την αριστερά στην εξουσία, το σύστημα δουλεύει άψογα. Ειδικά στην εποχή των οφσόρ...

Στο μεταξύ, για να προλάβω τυχόν παρεξηγήσεις, το όριο του πεντακοσάρικου ισχύει μόνο για τις κατασχέσεις ακινήτων ή κινητών πραγμάτων. Χρήματα σε τραπεζικούς λογαριασμούς δεσμεύονται και κατάσχονται ανεξαρτήτως ύψους, εφ' όσον οι λογαριασμοί αυτοί δεν έχουν χαρακτηριστεί ως ακατάσχετοι. Κλείνω με δυο τέτοιες περιπτώσεις, των οποίων έχω προσωπική γνώση:
- Φίλη που ζη με μόνο έσοδο ένα ενοίκιο 280 ευρώ μηνιαίως (το παράδειγμα που έδωσα πιο πάνω ήταν πραγματικό), χρωστάει στην εφορία. Ο νοικάρης της λείπει διακοπές και της ζητάει τον αριθμό του τραπεζικού της λογαριασμού για να καταθέσει το ενοίκιο. Του τον δίνει. Σφάλμα μέγα. Τα 280 έκαναν φτερά αυθωρεί και παραχρήμα.
- Συνταξιούχος των 540 ευρώ διαπιστώνει ότι έχουν δεσμευτεί από την εφορία 220 ευρώ από την σύνταξή του. Η τράπεζα τον ενημερώνει ότι δεσμεύτηκαν για χρέος της κόρης του, η οποία ήταν συνδικαιούχος στον λογαριασμό. Το ωραίο της υπόθεσης: η κόρη του είχε τακτοποιήσει την οφειλή της από διμήνου αλλά η τράπεζα δεν είχε ενημερωθεί. Το ακόμη ωραιότερο: ο ίδιος είχε δηλώσει τον λογαριασμό ως ακατάσχετο αλλά η τράπεζα επέμενε ότι το ακατάσχετο δεν ίσχυε για την κόρη του.

Όμορφος κόσμος ο αριστερός. Κυνηγάει το πεντακοσάρικο αλλά ξεχνάει τα εκατομμύρια. Όχι σαν τον δεξιό, που ξέχναγε τα εκατομμύρια αλλά κυνηγούσε τα πεντακοσάρικα. Δεν έχει πλάκα αυτό το παιχνιδάκι "τα ίδια απ' την ανάποδη";

Η αισιόδοξη βλακεία του Καντίντ

Επιστρέφοντας στο μικρό τους αγρόκτημα, ο Πανγκλός, ο Καντίντ και ο Μαρτέν συνάντησαν ένα γεροντάκι που έπαιρνε τον αέρα του στην εξώπορτα της αυλής του, κάτω από τις πορτοκαλιές. Ο Πανγκλός, που του άρεσαν τα κουτσομπολιά όσο οι συλλογισμοί, ρώτησε τον παππού να μάθει πώς λεγόταν ο μουφτής που είχαν στραγγαλίσει. "Δεν έχω την παραμικρή ιδέα", τον διαφώτισε ο γέροντας, "και δεν φρόντισα ποτέ να μάθω το όνομα κανενός μουφτή και κανενός βεζίρη. Δεν ξέρω τίποτα για όσα μου λέτε. Είμαι γενικά της γνώμης πως όσοι μπλέκονται με τα κοινά το πληρώνουν ακριβά κι ότι και να πάθουν το αξίζουν. Δεν φροντίζω ποτέ να μάθω για το τι συμβαίνει στην Κωνσταντινούπολη. Μου φτάνει μονάχα να στέλνω στην αγορά τα φρούτα που καλλιεργώ στον κήπο μου". Λέγοντας αυτά, κάλεσε τους ξένους να μπουν στο σπίτι του. (...)

"Θά 'χετε σίγουρα στην ιδιοκτησία σας πολλές και καταπληκτικές εκτάσεις", είπε ο Καντίντ στον Τούρκο. - "Έχω μονάχα εκατόν εξήντα εκτάρια. Τα καλλιεργώ με τα παιδιά μου. Η δουλειά σε κρατάει μακριά από τις πιο βλαβερές συνήθειες: την τεμπελιά, την ανηθικότητα και την ανέχεια".

Ο Βολταίρος και το εξώφυλλο της έκδοσης του 1759, σε μετάφραση από τα γερμανικά.

Επιστρέφοντας στο αγρόκτημα, ο Καντίντ έκανε μερικές βαθυστόχαστες σκέψεις σχετικά με όσα του είχε πει ο Τούρκος. "Μου φαίνεται πως αυτός ο καλός γέροντας περνάει πολύ καλύτερα από εκείνους τους έξι βασιλιάδες που είχαμε την τιμή να γνωρίσουμε στην Βενετία". - "Όλοι οι φιλόσοφοι συμφωνούν πως τα υψηλά αξιώματα έχουν αποδειχτεί πολύ επικίνδυνα για όσους τα κατέχουν", πρόσθεσε ο Πανγκλός. "(...) Ξέρετε επίσης τι απέγιναν ο Κροίσος, ο Αστυάγας, ο Δαρείος, ο Διονύσιος ο Συρακόσιος, ο Πύρρος, ο Περσέας, ο Αννίβας (...) ο Εδουάρδος Β', ο Ερρίκος ΣΤ', ο Ριχάρδος Γ', η Μαρία Στιούαρτ, ο Κάρολος Α' (...), έτσι δεν είναι;" - "Ξέρω επίσης πως πρέπει να καλλιεργήσουμε τον κήπο μας". "Έχετε δίκιο", είπε ο Πανγκλός, "διότι όταν ο άνθρωπος τοποθετήθηκε στον κήπο της Εδέμ, τοποθετήθηκε εκεί για να λειτουργεί από μόνος του, για να δουλεύει, πράγμα που αποδεικνύει πως ο άνθρωπος δεν πλάστηκε για να κάθεται". - "Ας αφήσουμε τα λόγια κι ας στρωθούμε στη δουλειά", είπε ο Μαρτέν. "Είναι ο μόνος τρόπος να κάνουμε τη ζωή ανεκτή".

Όλοι στο κτήμα συμμετείχαν στην προσπάθεια. Ο καθένας βάλθηκε να αξιοποιήσει τις ικανότητές του. (...) Ο Πανγκλός έλεγε μερικές φορές στον Καντίντ: "Όλα τα γεγονότα αλληλοσυνδέονται στα πλαίσια του καλύτερου των κόσμων που θα ήταν δυνατό να υπάρξει. Διότι τελικά αν δεν σας είχαν διώξει με τις κλοτσιές από τον πύργο εξαιτίας των συναισθημάτων σας για τη δεσποινίδα Κυνεγόνδη, εάν δεν είχατε περάσει από την Ιερά Εξέταση, εάν δεν είχατε χάσει όλα τα πρόβατα που είχατε φέρει από τη χώρα του Ελντοράντο, δεν θα μπορούσατε τώρα να τρώτε ζαχαρωτά κυδώνια και φυστίκια". - "Ωραία τα λέτε", του απάντησε ο Καντίντ, "αλλά έχουμε δουλίτσα. Πρέπει να καλλιεργήσουμε τον κήπο μας".


Το παραπάνω κείμενο είναι ένα απόσπασμα από ένα έργο που με μυθιστορηματικό τρόπο εξέδωσε ο Βολταίρος το 1759 με τίτλο "Καντίντ ή η αισιοδοξία" (*). Εκείνη την εποχή, οι άθεοι προβλημάτιζαν τους θρήσκους με ερωτήματα όπως "αφού ο θεός είναι τέλειος, γιατί δημιούργησε έναν κόσμο ατελή;" ή "αφού ο θεός είναι πανάγαθος, γιατί υπάρχει κακό στον κόσμο;" κλπ. Ο -γνωστός για τον θεϊσμό του- γερμανός μαθηματικός και φιλόσοφος Γκότφριντ Βίλχελμ Λάιμπνιτς έδωσε την δική του απάντηση σε αυτά τα ερωτήματα, λέγοντας ότι ο κόσμος μας είναι ο καλύτερος δυνατός που θα μπορούσε να υπάρξει, με δεδομένη την παρουσία του ανθρώπου σ' αυτόν. Ο Βολταίρος, λοιπόν, έγραψε το "Καντίντ", ως απάντηση στον Λάιμπνιτς, με έναν πρωταγωνιστή που δεν χάνει την αισιοδοξία του παρ' ότι δοκιμάζει όλες τις συμφορές που θα μπορούσαν να τον βρουν. Η ειρωνεία του Βολταίρου είναι καυστική και απολαυστική: όλα τα κακά του κόσμου συνεργάζονται για να κάνουν τον κόσμο μας τον καλύτερο δυνατό.

Πρέπει να παραδεχτούμε ότι εδώ και κάμποσα χρόνια η χώρα μας ζη σε ένα βολταιρικό περιβάλλον. Η ελπίδα έρχεται, η ανάπτυξη βρίσκεται ante portas, βγαίνουμε από το τούννελ και εν γένει τα πάντα βοούν ότι τα κόπια μας έπιασαν τόπο και τα εγγόνια μας θα δρέψουν τους καρπούς των θυσιών μας, παρά τα στοιχεία περί φτώχειας που κοινοποίησε με δελτίο τύπου η ΕλΣτατ και τα οποία κάθε άλλο παρά αισιόδοξα μπορεί να τα χαρακτηρίσει κανείς. Να σημειώσουμε ότι η έρευνα αφορά το 2016 και βασίζεται σε εισοδηματικά στοιχεία του 2015, άρα δεν λαμβάνονται υπ' όψη οι επιδράσεις από τις νομοθετικές ρυθμίσεις που έγιναν πρόσφατα για να κλείσει εκείνη η ρημάδα η αξιολόγηση (νέα καθίζηση αφορολόγητου, νέες μειώσεις συντάξεων, νέες ανατροπές στην αγορά εργασίας κλπ).

Σύμφωνα με την ΕλΣτατ, λοιπόν, και με δεδομένο ότι το όριο φτώχειας ορίζεται για το 2016 στα 4.500 ευρώ ατομικά και 9.450 για τετραμελείς οικογένειες με δυο ανήλικα παιδιά:
- Το 35,6% του πληθυσμού βρίσκεται σε κίνδυνο φτώχειας ή και κοινωνικού αποκλεισμού, ποσοστό που στις παραγωγικές ηλικίες (18-64 ετών) φτάνει το 39,7%. Σχεδόν 2 στους 5 βρίσκονται σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού.
- Κίνδυνο φτώχειας αντιμετωπίζει το 30,3% των εργαζομένων με μερική απασχόληση, παναπεί οι 3 στους 10. Παραδόξως, τον ίδιο κίνδυνο αντιμετωπίζει και το 12,2% των εργαζομένων με πλήρη απασχόληση. Παλιά, από την φτώχεια κινδύνευαν οι άνεργοι. Τώρα πια, στον "καλύτερο δυνατόν" κόσμο μας, κινδυνεύουν και οι εργαζόμενοι.
- Το χάσμα φτώχειας (δείκτης που μετράει τους φτωχότερους ανάμεσα στους φτωχούς) συνεχίζει να αυξάνεται, φτάνοντας πέρυσι το 31,9%. Αυτό σημαίνει ότι οι μισοί φτωχοί έχουν εισόδημα κατά 31,9% ή περισσότερο κάτω από το όριο της φτώχειας, δηλαδή ζουν με λιγώτερα από 3.064 τον χρόνο (περίπου δυόμισυ κατοστάρικα τον μήνα).
-Το 19,2% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού διαβιώνει σε νοικοκυριά με χαμηλή ένταση εργασίας. Σε απλά ελληνικά: ο ένας στους πέντε "μάχιμους" κατοίκους αυτής της χώρας δούλεψε το 2016 κατά 20% τουλάχιστον λιγώτερο από όσο είχε δουλέψει τον προηγούμενο χρόνο. Ας είναι καλά η ευελιξία της εργασίας...

Κίνδυνος φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού στην Ευρώπη.

Φυσικά, όλα αυτά τα στοιχεία (και άλλα πολλά) δεν δικαιολογούν καμμιά αισιοδοξία, ιδίως δε αν σημειώσουμε δυο επί πλέον δεδομένα: πρώτον, η σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια δείχνει είτε χειροτέρευση είτε (στην καλύτερη περίπτωση) στασιμότητα και, δεύτερον, ούτε οι αντίστοιχοι ευρωπαϊκοί δείκτες παρουσιάζουν σοβαρές τάσεις βελτίωσης παρά την πολυθρύλητη ανάκαμψη.

Ας επιστρέψουμε, όμως, στον Βολταίρο για να γράψουμε τον επίλογο. Κατά πάσα πιθανότητα, το να περιμένουμε καλύτερες μέρες ενώ μένουμε αμέτοχοι και περιοριζόμαστε στο να καλλιεργούμε τον κήπο μας, δεν κάνει και δεν πρόκειται ποτέ να κάνει τον κόσμο μας τον "καλύτερο δυνατόν". Το μόνο που σίγουρα κάνει είναι εμάς αισιόδοξους μέχρι βλακείας. Σαν τον Καντίντ.


-----------------------------------------
(*) Εκδόσεις Πόλις, 2005, σελ. 144-147 (μετάφραση: Παντελής Κοντογιάννης). Στις αρχές του 1759, ο ίδιος ο Βολταίρος συντόνισε την ταυτόχρονη έκδοση του έργου σε πέντε χώρες, μια διαδικασία της οποίας η σκοπιμότητα ακόμη ερευνάται. Το έργο γνώρισε τεράστια επιτυχία και απανωτές εκδόσεις, οι οποίες διαφέρουν μεταξύ τους διότι ο Βολταίρος βελτίωνε το αρχικό κείμενο διαρκώς μέχρι τον θάνατό του.

Σαββατιάτικα (163) - τα διπλεπώνυμα

*** Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας, Δέσποινα Μαλέα-Βανδή... *** Μπογδάνος: "δύο επίθετα - χαρακτηριστική αναρχική επιλογή". *** Ποτέ μη λες δεν είναι δυνατόν. *** Ο αυθεντικός μαλάκας μπορεί πάντα να σε εκπλήξει. *** Μπογδάνος: "Μία μέρα πριν βγει ο αριθμός των αδειών ο Σκάι διώχνει την πιο αντικυβερνητική φωνή του." *** Σημεία των καιρών... σημεία και τέρατα δηλαδή. *** Κωνσταντίνε μου, τί ήταν αυτό που πάθαμε, λεβέντη μου; *** Μας διώξανε από το σπίτι μας, αγορίνα μου; *** Τελικά, πολύ πούστης αυτός ο Γιαλαφούζος, έτσι; *** Μα να ξεχάσει τόσα καραγκιοζηλίκια που 'χεις κάνει για πάρτη του; *** Ξέχασε ως και το κλάμα που έρριξες τότε με το δημοψήφισμα στο BBC, το CNN, το FBI, δεν θυμάμαι

Μάλιστα κύριε! Αυτός είναι σεμνός νέος!

ποιο ξένο κανάλι ήτουνα. *** Σκάι ξεφτίλες, παιδί μου, τό 'λεγα εγώ! *** Μη φοβάσαι και you 'll be back, καραφλογιεγιεδάκο μου. *** Τόσα πουστροκάναλα, δεν θα βρεθεί κάποιο να βολέψει έναν άνεργο μαλάκα με λοφίο; *** ... Γεώργιος Αθανασιάδης-Νόβας, Αντώνης Πασχαλίδης-Ρέμος... *** Κι εκεί που συνηθίσαμε τον ΣυΡιζΑ να μεταλλάσσεται σε ΠαΣοΚ, να και το ΠαΣοΚ που άρχισε να γίνεται ΣυΡιζΑ. *** Οι αριστεροί ήσαν συνασπισμός κομμάτων και γίνανε κόμμα σαν το ΠαΣοΚ, οι σοσιαλιστές ήταν κόμμα και γίνανε συνασπισμός κομμάτων σαν τον ΣυΡιζΑ. *** Πουτάνα πολιτική με τα κόλπα σου! *** Μπήκε και το ΚιΔηΣο στην ΔηΣυ; *** Αν υποψιαστώ ότι όλο αυτό το σκηνικό στήθηκε για να ξαναγυρίσει το ζαβό από το παράθυρο, θα φλιπάρω! *** Πώς; Για να αλλάξει το κόμμα ΑΦΜ στήθηκε; *** Ε, τότε εντάξει. *** Μπένυ, θυμάσαι που σού 'λεγα ότι δεν θα πιάσει η Ελιά κι ότι καλύτερα να φύτευες μια κλαπαρχιδιά; *** Στερνή μου γνώση... *** ...Βασίλης Παναγιωτόπουλος-Σαλέας, Φάνη Πάλλη-Πετραλιά... *** Πώς την είδατε την επιστημονική έρευνα που λέει ότι για να μη πάθει ο άντρας καρκίνο του προστάτη πρέπει να εκσπερματίζει τουλάχιστον 21 φορές τον μήνα; *** Κορίτσια, βοηθήστε λίγο κι εσείς! *** Δυο χέρια έχουμε, τί να πρωτοπροφτάσουμε; *** Σαν να λέμε, άμα την παραπαίζεις, ζης παραπάνω, ε; *** Εμ, να γιατί οι μαλάκες δεν ψοφάνε και πήξαμε από δαύτους. *** Συγγνώμη, αθωώθηκε ο Θεοφίλου; *** Αυτός ο τρομοκράτης που κατάφερε ο Δένδιας να τον πιάσει και να του ρίξει 25 χρόνια; *** Κυρ-Νίκο, τι ακούω; *** Είπε το δικαστήριο ότι έκανες μαλακία; *** Για ρώτα τους ηλίθιους τους δικαστές, τα πέντε χρόνια που έκατσε μέσα, ποιος θα του τα πληρώσει τώρα; *** Απερίσκεπτες αποφάσεις... *** Σάμπως την ίδια μαλακία δεν κάνανε και τότε με τον Σκυφτούλη... *** ...κάνοντας ρόμπα τον ψοφοδράκουλα που μίλαγε για το "κλεφτρόνι του Εξαρχείου"(!!); *** ...Αλέξανδρος Μαζαράκης-Αινιάν, Νίκος Αρβανιτόπουλος-Βέρτης... *** Δεν

Άντε να ρίξουμε μια βουτιά, λοιπόν!

σας ρώτησα, από μπάνια πώς πάτε; *** Από τσούχτρες; *** Τραγική η κατάσταση, έτσι; *** Πάντως, εμένα με βολεύει. *** Έχω έναν ακόμη λόγο, αντί να βουτάω, να κάθομαι στο μαγαζάκι δίπλα, με τα ούζα και τους μεζέδες μου. *** Άσε που ευφραίνεται και το μάτι, καθ' όσον ούτε τα πιπίνια βουτάνε. *** Τον καινούργιο νόμο για την κάνναβη, τον μελετήσατε καθόλου γιατί έχω απορίες; *** Δηλαδή τώρα, όποτε πάω στον Μήτσο τον Φαλτσέτα για ψώνια, πρέπει να έχω συνταγή γιατρού; *** Η σχετική δαπάνη εκπίπτει φορολογικώς αν γίνει με πιστωτική; *** Μήτσο, να σε δω με POS και τί στον κόσμο! *** Στο μπαλκόνι μου, μπορώ να βάλω δυο γλαστρούλες με φαρμακευτικά φυτά; *** Τα τσιγάρα θα έχουν ημερομηνία λήξης και συνοδευτικό χαρτί με αντενδείξεις; *** ...Στρατής Ελευθεριάδης-Τεριάντ, Σοφία Παρλαμά-Αλιμπέρτη... *** Πώς το είδατε το νέο σκάνδαλο παιδεραστίας στο Βατικανό; *** Μα καλά, είναι είδηση αυτή; *** Σκάνδαλον επαναλαμβανόμενον ουκ εστίν σκάνδαλον. *** Πρώτο Ψέμα: "Οι δύο άνδρες, 40 ετών σήμερα, ισχυρίζονται ότι το καλοκαίρι του 1978 είχαν πέσει θύματα σεξουαλικής κακοποίησης από τον καρδινάλιο." *** Διασταυρωμένο, Θέμο μου; *** Αχρόνιαγα τα βίαζε ο μασκαράς; *** Τους έβαζε την πιπίλα στο στόμα με πρόστυχο τρόπο; *** Εγκυρότης. *** ...Ευγενία Καραγιαννίδου-Μανωλίδου, Βάσια Ελευθερίου-Τριφύλλη... *** Αυτό

Κορίτσια, προσέχετε τα φουρώ σας!

πάλι που έγινε ο Δημήτρης Καμμένος αντιπρόεδρος της βουλής πώς τό 'χετε; *** Ο ρατσιστής κατοστάρικος αντιπρόεδρος της βουλής με 186 ψήφους; *** Κατοστάρικος: "Τόσο η δική μου όσο και άλλες σχετικές αναρτήσεις, προσβλητικές για τους Εβραίους συμπολίτες μας, με βρίσκουν κάθετα αντίθετο." *** Μήτσο, διαφωνείς με τον εαυτό σου; *** Μη βιαστείς να σε καταδικάσεις. *** Περίμενε ν' ακούσεις πρώτα και την άλλη πλευρά. *** Και τώρα τι θα γίνουμε χωρίς σαρβάιβο; *** Ήταν κι αυτό μια κάποια λύσις. *** Δεν ρωτάω αν είδατε τον τελικό. *** Το θεωρώ αυτονόητο. *** Πέντε μήνες σταθερά προσανατολισμένοι στην μαλακία και θα χάναμε το τουρ ντε φορς; *** Αν και δεν υπήρχε αγωνία, εδώ που τα λέμε, έτσι; *** Σιγά μην έχανε ο Ντάνος από τον Πρίαπο... τον Πρίαμο... τον πώς τον λένε τέλος πάντων. *** Άνθρωπος που κάνει τον σταυρό του δεν χάνει παιδιά, να τα λέμε κι αυτά. *** ...Γεώργιος Γεμιστός-Πλήθων, Ελένη Λαβίδα-Βιτάλη... *** Ρε Χατζηνίκο, πας καλά; *** "Άρωμα από Εξάρχεια" στα επεισόδια του Αμβούργου; *** Με παρκούρ πήγαν οι αναρχικοί στην βόρεια Γερμανία ή είναι όντως αερομεταφερόμενοι; *** Πώς σας φάνηκε το μνημείο της ΕΡΤ; *** Εγώ πολύ το χάρηκα. *** Εμπνευσμένο από τον ελληνικό κινηματογράφο δεν είναι; *** Ναι, ρε, από τον "Γόη"! *** Είναι η φάση με τον Βουτσά που καπνίζει μέσα στην ντουλάπα και παίρνει μάτι την Βαλσάμη. *** Χάσαμε και τον Μίνω... *** Τι παναπεί "κουνιώνται", ρε σεις; *** Παιδιά, δεν είναι καλό να πεθαίνουν πλούσιοι γέροι. *** Τόσα φτωχά και άχρηστα ξέκωλα, τι θ' απογίνουν άμα χαθούν οι πλούσιοι γέροι; *** ...Οδυσσέας Αλεπουδέλης-Ελύτης, Βασίλης Κεσογλίδης-Καρράς... *** Με λούζει κρύος ιδρώτας και μόνο που σκέφτομαι ότι μπορεί να έχει δίκιο ο Μπογδάνος και τα διπλά επώνυμα όντως να αποτελούν επιλογή των αναρχικών. *** Ο Κωλόχαρτος

Ευτυχισμένα χρόνια

παντρεμένος με αναρχικιά... μπρρρρ! *** Τελικά, οι γυναίκες είναι πιο επικίνδυνες. *** Δήμητρα Λιάνη-Παπανδρέου, ας πούμε. *** Ή Γιάννα Αγγελοπούλου-Δασκαλάκη.  *** Για να μη θυμηθώ μερικές γυναίκες που έχουν περισσότερα από δυο επώνυμα. *** Π.χ. Ντόρα Μητσοτάκη-Μπακογιάννη-Κούβελου... *** ...ή Νανά Παλαιτσάκη-Δούκα- Σγόντζου-Κρητικού. *** Α, ρε Κωνσταντίνε, φωτιές που μας άναψες! *** Δεν νομίζω ότι θα μπορούσα να βρω ευκολώτερο φωτο-κουίζ από το σημερινό. *** Αν ούτε η λεζάντα σάς βόηθησε να ανακαλύψετε τον Γιώργο Ζαμπέτα στα νιάτα του, δεν υπάρχει σωτηρία για σας. *** Τουλάχιστον, δείτε τον στην τελευταία φωτογραφία με την αγαπημένη του Αργυρώ, με την οποία έμεινε μαζί ως το τέλος. *** Όχι, δεν θα σας βάλω Ζαμπέτα τέτοια ώρα! *** Διαλέγω ένα ξεχασμένο αριστουργηματικό άλμπουμ των Kansas, που κυκλοφόρησε το 1977. *** Βέβαια, μιλάω για το θρυλικό Point Of Know Return (προσοχή: know, όχι no!), του οποίου την ύπαρξη υπάρχει σοβαρή πιθανότητα να αγνοείτε. *** Στοιχηματίζω, όμως, ότι δεν αγνοείτε με τίποτε το δεύτερο κομμάτι της δεύτερης πλευράς, όπου ακουμπώ την βελόνα του πικάπ πριν ανοίξω την ένταση στον ενισχυτή. *** Με μουσικό χαλί το πασίγνωστο "Dust in the Wind", λοιπόν, σας καληνυχτίζω και σας εύχομαι να περάσετε ένα πολύ όμορφο σαββατόβραδο. *** Και μακρυά από διπλά επώνυμα! *** Της αριστεράς και της προόδου, ας πούμε...***

Κάποτε στο Καλάμι...

Μιας και σήμερα είναι Παρασκευή, λέω ν' αφήσω κατά μέρος τις βαθυστόχαστες κουβέντες και να αφηγηθώ μια ιστορία από τα χρόνια της κατοχής. Βέβαια, οι τραγικές ιστορίες δεν είναι το καλύτερο πρελούδιο ενός καλοκαιρινού σαββατοκύριακου αλλά νομίζω πως αυτά που θα πούμε σήμερα είναι μάλλον άγνωστα στους πολλούς και καλό είναι να μαθευτούν λίγο περισσότερο. Τουλάχιστον, ως εκεί όπου φτάνει ο απόηχος αυτού του μικρού ιστολογίου.

Η ιστορία μας αρχίζει κάπου έξω από το χωριό Αη-Γιώργης, στα νοτιοανατολικά της Λειβαδιάς, ένα απομεσήμερο Κυριακής, στις 11 Ιουνίου 1944. Ζωή στην περιοχή δίνει ένα ποτάμι, η Πόντζα, που οι αρχαίοι λέγανε Φάλαρο και στις πηγές του είχαν χτίσει τον ναό του Λαφυστίου Διός, όπου ο Αθάμας θα θυσίαζε τα παιδιά του, τον Φρίξο και την Έλλη, αν δεν τα άρπαζε ένα χρυσόμαλλο κριάρι που... Αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία για την οποία δεν πολυνοιάζονται το 1944 οι ελάχιστοι κάτοικοι. Αυτοί νοιάζονται για τα νερά της Πόντζας, που τους επιτρέπουν να λειτουργούν τρεις νερόμυλους και μια νεροτριβή, χάρη στα οποία ζουν στον φτωχικό τους συνοικισμό, που τον έχουν βγάλει Καλάμι, μιας και το μόνο το οποίο αφθονεί εκεί είναι τα καλάμια (ας είναι καλά η Πόντζα).

Τα πρώτα μνήματα για τα θύματα του Καλαμιού (1944)

Ετούτο το απομεσήμερο, λοιπόν, όπως κάθε μέρα εδώ κι έναν μήνα, στην ακροποταμιά της Πόντζας είναι σταματημένο ένα γερμανικό φορτηγό, που έχει έρθει από την Αλίαρτο. Έξι έλληνες εργάτες το φορτώνουν με πέτρες και άμμο από την κοίτη της Πόντζας, ενώ οι δυο γερμανοί στρατιώτες που τους συνοδεύουν βρίσκονται αραχτοί κάτω από ένα δέντρο. Άξαφνα, από την μεριά της Κορώνειας σκάει μύτη μια ομάδα οκτώ ανταρτών, που αιφνιδιάζει τους γερμανούς, τους ακινητοποιεί και κλέβει το φορτηγό. Όλα τελειώνουν σε λίγα λεπτά, δίχως να ανοίξει ρουθούνι.

Οι γερμανοί το παίρνουν με τα πόδια και φτάνουν στις Αλαλκομενές, απ' όπου ενημερώνουν για το συμβάν τον προϊστάμενό τους, τον διοικητή της Εταιρείας Κωπαΐδας Όττο (Ορστ) Μάγιερς, ένα κάθαρμα που προπολεμικά παρίστανε τον γεωπόνο και κατά την κατοχή ξεπούλαγε την περιουσία της Εταιρείας και τσέπωνε τα ανταλλάγματα. Ο Μάγιερς εξοργίστηκε που έχασε το φορτηγό και επικοινώνησε αμέσως με τον ταγματάρχη Κουρτ Ρίκερτ, διοικητή του 1ου τάγματος του 7ου συντάγματος τεθωρακισμένων γρεναδιέρων των Ες-Ες, ζητώντας του να πάρει εκδίκηση.

Ο Ρίκερτ δεν έχει πρόβλημα με τέτοιες αποστολές. Άλλωστε, δεν έχουν συμπληρωθεί ούτε είκοσι τέσσερις ώρες από τότε που έκαψε το Δίστομο και δεν άφησε ρουθούνι ζωντανό (τουλάχιστον, έτσι νόμιζε). Ο γερμανός ταγματάρχης πιάνει αμέσως δουλειά. Από την Αλίαρτο φεύγουν δυο φορτηγά κι από την Λειβαδιά άλλα τρία, όλα γεμάτα στρατιώτες, με κοινό τόπο προορισμού την ακροποταμιά της Πόντζας όπου έγινε νωρίτερα το συμβάν και με την διαταγή να συλλαμβάνουν όποιον έλληνα βρίσκουν στον δρόμο τους και να σκοτώνουν όποιον προσπαθεί να ξεφύγει.

Λίγο μετά τις 6 το απόγευμα, οι γερμανοί φτάνουν στο Καλάμι, όπου παίζεται το ίδιο έργο που είχε παιχτεί την προηγούμενη μέρα στο Δίστομο. Οι κάτοικοι έχουν πληροφορηθεί το επεισόδιο στην Πόντζα κι έχουν κρυφτεί στα σπίτια τους και στους νερόμυλους. Όμως, οι γερμανοί γυρίζουν πόρτα-πόρτα όλα τα χτίσματα και τους ξετρυπώνουν όλους: έξι άνδρες άνω των 15 ετών, εννιά γυναίκες της ίδιας ηλικίας και εννιά παιδιά, τα δυο αβάφτιστα. Είκοσι τέσσερα άτομα συνολικά. Αμέσως, οδηγούν τους έξι άνδρες πίσω από το μπακαλικάκι του συνοικισμού και τους εκτελούν. Ο Ρίκερτ δεν έχει ακόμη αποφασίσει τι θα κάνει με τα γυναικόπαιδα αλλά δεν αργεί να πάρει την απόφασή του. Λίγη ώρα μετά, το τελευταίο περιβολάκι προς την μεριά της Λειβαδιάς θα γίνει ο τόπος όπου θα αφήσουν την τελευταία τους πνοή οι γυναίκες και τα παιδιά τού Καλαμιού.

Πριν αποχωρήσουν από τον τόπο του εγκλήματος, οι γερμανοί κάνουν ό,τι και στο Δίστομο: πρώτα καίνε τα πτώματα των εκτελεσμένων για να εξαφανίσουν τα ίχνη του εγκλήματός τους και κατόπιν βάζουν φωτιά στα σπίτια, σβήνοντας το Καλάμι από τον χάρτη. Το επόμενο πρωί, καθώς μια αποστολή του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού περνάει από τον δρόμο κατευθυνόμενη στο Δίστομο, βλέπει τις φωτιές να καίνε ακόμη και σταματά, νομίζοντας ότι έφτασε στον προορισμό της.

Δυστυχώς για τον Ρίκερτ, όπως στο Δίστομο, έτσι και στο Καλάμι δεν θα καταφέρει να μην αφήσει ζωντανό μάρτυρα. Κατά την εκτέλεση, ο εντεκάχρονος Παναγιώτης Νάκος τραυματίστηκε σοβαρά στο αριστερό του χέρι αλλά δεν σκοτώθηκε και πέφτοντας καλύφθηκε από το σώμα της μητέρας του, γλιτώνοντας έτσι και την χαριστική βολή. Μόλις βρήκε την ευκαιρία, σηκώθηκε και το έβαλε στα πόδια, ξεφεύγοντας από τον θάνατο. Καθώς οι γερμανοί έκαιγαν τα πτώματα, πήραν χαμπάρι ότι κάποιος λείπει και ξαμολύθηκαν να τον βρουν αλλά δεν τα κατάφεραν.

Σήμερα, το μόνο που έχει μείνει από το Καλάμι είναι μια μαρμάρινη επιγραφή με τα ονόματα των είκοσι τριών νεκρών του Καλαμιού συν άλλων τριών θυμάτων που συνελήφθησαν από τους γερμανούς καθ' οδόν προς την Πόντζα και εκτελέστηκαν στο ίδιο σημείο. Ο -μονόχειρας πλέον- Παναγιώτης Νάκος επέζησε (*), μοναδικός αυτόπτης μάρτυρας του ειδεχθούς εγκλήματος των ναζί. Ο ταγματάρχης Κουρτ Ρίκερτ δεν δικάστηκε ποτέ για τα εγκλήματά του.


(*) Όσο κι αν έψαξα, δεν κατάφερα να βρω τι απόγινε ο Παναγιώτης Νάκος. Αν κάποιος αναγνώστης έχει κάποια σχετική πληροφορία, ας την μοιραστεί μαζί μας.

------------------------------------
Σημείωση: Η πρώτη φωτογραφία του κειμένου τραβήχτηκε από τον μεγάλο ουκρανό φωτογράφο Ντμίτρι Κέσσελ. Για να γίνει κατανοητό σε ποιον αναφερόμαστε, αρκεί να πούμε ότι στον Κέσσελ ανήκουν οι περισσότερες φωτογραφίες των Δεκεμβριανών.

Η Θέμις τό 'χει χάσει

Ο άνθρωπος ήταν απλήρωτος από τον εργοδότη του επί επτά συναπτούς μήνες, από την πρωτοχρονιά μέχρι τέλους Ιουλίου του 2008. Κάπου εκεί αποφάσισε να πάψει να δουλεύει τζάμπα και να βρει μια άλλη δουλειά που θα του εξασφάλιζε τουλάχιστον το φαγητό του. Έτσι κι έκανε αλλά ταυτόχρονα είπε να μη χαρίσει τα κόπια του στον μπαταχτσή εργοδότη του και να τα διεκδικήσει δικαστικώς. Έστειλε, λοιπόν, στο πρώην αφεντικό του μια πανταχούσα, τόσα για τα μηνιάτικα, τόσα για τα δώρα εορτών, τόσα για το επίδομα αδείας... Αλλά και τόσα για αποζημίωση επειδή με απέλυσες.

Κάπου εκεί άρχισαν τα ωραία, "εγώ δεν σε απέλυσα, μόνος σου έφυγες άρα μη ζητάς αποζημίωση" , "εγώ δεν ήθελα να φύγω, εσύ με ανάγκασες αφού δεν με πλήρωνες", "θα σου τα έδινα αλλά είχα κάτι δυσκολίες" και τα τοιαύτα, φτάνει η υπόθεση στο δικαστήριο. Το ψάχνουν το θέμα οι δικαστές και κάνουν μια απλή σκέψη:

[Σκίτσο του Soter, 8/2/2013]

Όταν πάει κάποιος για δουλειά, κάνει μια σύμβαση με τον εργοδότη του: εγώ θα σου δουλεύω κι εσύ θα με πληρώνεις. Κάθε πότε; Μπορεί κάθε βδομάδα, μπορεί κάθε δεκαπέντε, μπορεί μια φορά τον μήνα αλλά κάθε μήνα θα καθαρίζουμε τα πιάτα μας. Κι όταν λέμε "κάθε μήνα" εννοούμε ότι, βάσει νόμου, μέχρι τις 5 κάθε μήνα πρέπει να έχει τακτοποιηθεί ο προηγούμενος. Αφού, λοιπόν, ο εργοδότης δεν τήρησε τις δικές του υποχρεώσεις από την σύμβαση, θεωρείται ότι αυτή η σύμβαση πέφτει σε βάρος του ή, όπως λένε οι μορφωμένοι, η σύμβαση καταγγέλεται. Κι όπως γίνεται σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του πλανήτη, όταν μια σύμβαση καταγγέλεται με ευθύνη κάποιου, αυτός ο κάποιος οφείλει αποζημίωση. Άρα, πλήρωνε κύριε εργοδότα. Καλά ως εδώ;

Αμ δε! Ο εργοδότης πήρε τη υπόθεση και την πήγε στον Άρειο Πάγο. Άντε ξανά-μανά από την αρχή. Φέρτε να ψειρίσουμε τα χαρτιά, να δούμε μήπως λείπει από κάπου καμμιά περισπωμένη. Κι απάνω στο ψείρισμα, έρχεται η φαεινή στους αρειοπαγίτες: "μόνη η μη καταβολή των δεδουλευμένων αποδοχών του μισθωτού, έστω και μακροχρόνια, δεν αρκεί να θεμελιώσει την έννοια της βλαπτικής μεταβολής των όρων της σύμβασης εργασίας του, αν δεν συνδέεται και με την πρόθεση του εργοδότη να εξαναγκάσει αυτόν σε παραίτηση προκειμένου να αποφύγει την καταβολή σ’ αυτόν της αποζημίωσης απόλυσης".

Ώπα! Ρε σεις, ο άλλος με έχει εφτά μήνες απλήρωτο κι αυτό δεν συνιστά βλαπτική μεταβολή των όρων που λένε ότι πρέπει να με πληρώνει κάθε μήνα; Για να μη σχολιάσω την γελοιότητα του επιχειρήματος ότι είναι βλαπτική μεταβολή μόνο αν απώτερος στόχος του είναι να με κάνει να φύγω από μόνος μου. Γιατί να θέλει να φύγω αφού με έχει και δουλεύω τζάμπα; Κι από την άλλη, ποιός διάβολο μπορεί να ανακαλύψει την "πρόθεση του εργοδότη"; Τους ψυχαναλυτές θα παραστήσουμε ή τους εξομολόγους; Τις καλές προθέσεις κάποιου τις εξετάζουμε όταν έρχεται με το λουλουδικό του και ζητάει την χείρα της κόρης μας, όχι όταν είναι αφεντικό που πρέπει να πληρώνει τους εργάτες του. Ήμαρτον!


Ας αλλάξουμε θέμα τώρα. Τον Γκίκα τον θυμάστε; Τον Γκίκα τον Χαρδούβελη; Εκείνο τον υπουργό οικονομικών του Σαμαρά, για τα email του οποίου μας έχει πρήξει τα σκώτια ο Βενιζέλος; Εκείνονε, μωρέ, που έβγαλε στο εξωτερικό 362.417 ευρώ την εποχή που ήταν διευθυντής του οικονομικού γραφείου του τότε πρωθυπουργού Λουκά Παπαδήμου, δίχως να τον πάρει χαμπάρι κανένας και δίχως να τα δηλώσει πουθενά; Ακόμα να τον θυμηθείτε; Ας αναμοχλεύσω λίγο την μνήμη σας, μπας και ξεκολλήσετε.

Το καλοκαίρι του 2012, λοιπόν, ο αξιότιμος υπουργός οικονομικών κ. Γκίκας Χαρδούβελης, επί δυο σχεδόν μήνες έστελνε καθημερινά εμβάσματα στο εξωτερικό, ύψους μέχρι 9.800 ευρώ το καθένα. Κάθε μέρα αυτή την δουλειά. Και πάντοτε λιγώτερα από δέκα χιλιάρικα την φορά, καθ' όσον ο κ. Χαρδούβελης γνώριζε πως για ποσά πάνω από δέκα χιλιάρικα ανακατεύεται η Τράπεζα της Ελλάδος και αρχίζει τα πού, τα πώς, τα γιατί και άλλες τέτοιες ενοχλητικές ερωτήσεις. Κι όταν ήρθε η ώρα και ξεμπροστιάστηκε και τον ρώτησαν προς τι όλα αυτά, ο αξιότιμος υπουργός οικονομικών δεν δίστασε να απαντήσει: "Τον Ιούνιο του 2012 φοβήθηκα και εγώ, όπως φοβήθηκε τότε όλη η Ελλάδα. Και εγώ όπως και πολλοί Έλληνες μετέφερα κάποια από τα χρήματα μου, για να μπορώ να συντηρήσω τα παιδιά μου, φοβήθηκα πως μπορεί να καταρρεύσει η χώρα". Τον θυμηθήκατε τώρα; Μπράβο!

Πάμε τώρα στο ζουμί. Εντελώς συμπτωματικά, ο κ. Χαρδούβελης είχε ξεχάσει να υποβάλει δηλώσεις "πόθεν έσχες" για τα έτη 2011 και 2012. Για την ακρίβεια, δεν είχε ξεχάσει αλλά δεν ήξερε ότι έχει τέτοια υποχρέωση, όπως ισχυρίστηκε στο δικαστήριο όπου πήγε κατηγορούμενος τον περασμένο μήνα. Ήταν μια ωραία δίκη με ωραία επιχειρήματα υπέρ του κ. Χαρδούβελη, από τα οποία σταχυολογώ τα ωραιότερα:
- "Την εποχή εκείνη ήμουν προϊστάμενος του γραφείου τύπου του πρωθυπουργού. Δεν είχαμε καμία απολύτως ειδοποίηση εκείνο το διάστημα ότι πρέπει να υποβάλλουμε δήλωση πόθεν έσχες" (Δημήτρης Τσιόδρας, δημοσιογράφος, στέλεχος του Ποταμιού).
- "Δεν ήξερε, δεν είχε ενημερωθεί ότι είναι υπόχρεος σε υποβολή δήλωσης ως προϊστάμενος γραφείου πρωθυπουργού. Η περίπτωσή του δεν αναφέρεται ρητά στο νόμο. Επειδή η σύζυγος του είναι αμερικανίδα πολίτης, είναι υποχρεωμένος να κάνει φορολογική δήλωση στην Αμερική. Άρα δεν του ήταν τίποτα, αν το ήξερε, να υποβάλλει και στην Ελλάδα" (Παναγιώτης Κουρελέας, συνήγορος υπεράσπισης).
- "Δεν γνώριζα ότι έπρεπε να υποβάλω δήλωση και δεν είχα χρόνο να ενημερωθώ. Παραλάβαμε χάος. Μου ζήτησε ο κύριος Παπαδήμος να αναλάβω και δέχτηκα για να βοηθήσω" (Γκίκας Χαρδούβελης, απολογούμενος).

Ο Γκίκας Χαρδούβελης συνομιλεί με το ζεύγος Παπαδήμου παρουσία του Παντελή Καψή.

Με απλά λόγια, ο κυρ-Γκίκας ήξερε τον νόμο για τα δεκαχίλιαρα εμβάσματα αλλά δεν είχε ιδέα για τον νόμο περί πόθεν έσχες. Μάλιστα. Λοιπόν, πόσες πιθανότητες νομίζετε πως έχει να γλιτώσει σε δικαστήριο οποιοσδήποτε απλός πολίτης επικαλείται άγνοια νόμου; Καμμία, φυσικά! Ακόμη και οι πέτρες γνωρίζουν ότι "άγνοια νόμου δεν δικαιολογείται". Αλλά ο κυρ-Γκίκας δεν είναι απλός πολίτης. Διότι ακόμη και στην δημοκρατία, όπου όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι, υπάρχουν πάντοτε κάποιοι που είναι πιο ίσοι από τους άλλους. Έτσι, ο εισαγγελέας θεώρησε ότι στην περίπτωση Χαρδούβελη "δεν υπήρχε δόλια προαίρεση αλλά αμελής συμπεριφορά" και συμπέρανε ότι ο πρώην υπουργός "πρέπει να μείνει ατιμώρητος εν όψει αυτού του γεγονότος". Και, βεβαίως, το δικαστήριο απάλλαξε ομόφωνα τον κατηγορούμενο, ο οποίος έμεινε "ατιμώρητος". Κι αυτές τις αηδίες του τύπου "όποιος σφάλλει, πληρώνει" να τις ξεχάσετε.


Στην ιστορία τού ελληνικού χρονογραφήματος έχουν μείνει ως κλασσικές οι συλλογές τού αξέχαστου Δημήτρη Ψαθά "Η Θέμις έχει κέφια" και "Η Θέμις έχει νεύρα". Με μερικά στιγμιότυπα σαν τα παραπάνω, γιατί να μη βρεθεί κάποιος χρονογράφος να ετοιμάσει μια νέα συλλογή με τίτλο "Η Θέμις τό 'χει χάσει" ή κάτι παρεμφερές;

Αμυντικά, συμμαχικά και άλλα τινά

Χτες αναφερθήκαμε σε "νατοϊκές εισφορές" και σημειώσαμε και ορισμένα ποσά, τα οποία φάνηκαν υπερβολικά σε κάποιους αναγνώστες. Δεν προτίθεμαι να ανασκευάσω το παραμικρό στο χτεσινό κείμενο αλλά πολύ ευχαρίστως να προσθέσω μερικά επί πλέον στοιχεία.

Κάθε χώρα πραγματοποιεί αμυντικές δαπάνες, ανάλογα με τις ανάγκες της. Έχει συμφωνηθεί ότι στις αμυντικές δαπάνες δεν περιλαμβάνονται μόνο οι προμήθειες οπλικών συστημάτων και οι εν γένει εξοπλισμοί αλλά και το κόστος κατασκευής και συντήρησης των υποδομών καθώς και οι αμοιβές του προσωπικού που εμπλέκεται στην άμυνα μιας χώρας. Συνεπώς, όταν αναφερόμαστε σε αμυντικές δαπάνες, προσμετρούμε και την μισθοδοσία των στρατιωτικών. Αυτός είναι ο λόγος που δεν υπολογίζουμε τους στρατιωτικούς όταν μετράμε τους δημοσίους υπαλλήλους προκειμένου να προσδιορίσουμε το δημοσιονομικό κόστος.

Αμυντικές δαπάνες χωρών-μελών του ΝΑΤΟ (ποσά σε εκατ. δολλαρίων ΗΠΑ).
Προσέξτε ότι οι ΗΠΑ δαπανούν 2,6 φορές όσα όλες οι άλλες χώρες μαζί.

Παρένθεση πρώτη . Αυτά που είπαμε στην προηγούμενη παράγραφο, δεν ισχύουν μόνο για την Ελλάδα. Έχουν συμφωνηθεί και γίνονται παραδεκτά από όλες τις χώρες, ώστε τα στατιστικά νούμερα να είναι συγκρίσιμα. Προσέξτε ότι στους παρατιθέμενους πίνακες η Βουλγαρία σημαδεύεται με αστερίσκο, επειδή στις αμυντικές της δαπάνες δεν προσμετρά τις συντάξεις των στρατιωτικών. Κλείνει η πρώτη παρένθεση.

Τώρα, κάθε χώρα είναι ελεύθερη -θεωρητικώς- να πραγματοποιεί όσες αμυντικές δαπάνες θέλει. Οι χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ πραγματοποιούν τέτοιες δαπάνες είτε κατ' επιλογή τους είτε εκπληρώνοντας υποχρεώσεις που απορρέουν από την σχέση τους με την συμμαχία. Για παράδειγμα, όταν η Ελλάδα συμμετείχε στις επιχειρήσεις του ΝΑΤΟ σε Λιβύη, Αφγανιστάν κλπ, οι σχετικές δαπάνες θεωρούνταν νατοϊκές. Από την άλλη, οι ειρηνευτικές αποστολές (π.χ. Κόσσοβο) δεν θεωρούνται νατοϊκές γιατί γίνονται υπό την αιγίδα του ΟΗΕ. Το θέμα είναι ότι η συντριπτική πλειοψηφία των ειρηνευτικών αποστολών δεν θα χρειάζονταν αν πρώτα δεν είχαν βάλει το χεράκι τους οι ΗΠΑ, δηλαδή το ΝΑΤΟ.

Στην πραγματικότητα, οι μόνες αμυντικές δαπάνες της Ελλάδας που δεν είναι νατοϊκές είναι οι αποζημιώσεις, τα επιδόματα, οι συντάξεις κλπ που καταβάλλονται σε θύματα πολέμου ή στους συγγενείς τους. Η κοινή γνώμη αντιλαμβάνεται ότι αγοράζουμε όπλα, τανκς, υποβρύχια και πολεμικά αεροπλάνα για να προστατευτούμε από τους τούρκους. Αν ήταν έτσι, οι σχετικές δαπάνες δεν θα θεωρούνταν νατοϊκές. Δυστυχώς, όμως, όλες αυτές οι προμήθειες εντάσσονται στα πλαίσια των νατοϊκών σχεδιασμών και γι' αυτό ο στρατός μας και τα οπλικά του συστήματα βρίσκονται ανά πάσα στιγμή στην διάθεση της συμμαχίας. Εξ άλλου, ο αμυντικός σχεδιασμός κάθε χώρας-μέλους του ΝΑΤΟ δεν γίνεται ποτέ ερήμην της συμμαχίας. Συνεπώς, νομιμοποιούμεθα να υποστηρίζουμε ότι το σύνολο σχεδόν των αμυντικών μας δαπανών είναι νατοϊκές.

Πάμε παρακάτω. Λέγαμε χτες ότι κάθε χώρα-μέλος του ΝΑΤΟ είναι υποχρεωμένη να συνεισφέρει τουλάχιστον το 2% του ΑΕΠ της "για να μπορεί να είναι αποτελεσματική η βοήθεια που προσφέρει το ΝΑΤΟ". Με απλά λόγια, είναι υποχρεωμένη να ξοδεύει τουλάχιστον αυτά τα λεφτά σε αμυντικές δαπάνες. Αν σε κάποιους αυτό το ποσοστό φαίνεται υψηλό, ας έχουν υπ' όψη τους ότι η πρώτη φορά που το ΝΑΤΟ επέβαλε ελάχιστο όριο αμυντικών δαπανών ήταν επί προεδρίας Ρίτσαρντ Νίξον και υπουργίας Τζέημς Σλέσιντζερ, με το αντίστοιχο ποσοστό να ορίζεται στο 5% επί του ΑΕΠ κάθε χώρας. Επί προεδρίας Κλίντον, το 5% υποχώρησε πρώτα σε 4,4% το 1989 και κατόπιν σε 3,8% το 1993. Το 2% στο οποίο αναφερόμαστε, συμφωνήθηκε στην σύνοδο του ΝΑΤΟ που έγινε στο Κάρντιφ το 2014.

Παρένθεση δεύτερη. Υποθέτω ότι τώρα ο αναγνώστης βλέπει με άλλο μάτι την πληροφορία που παραθέσαμε χτες, ότι το 2009 οι νατοϊκές μας δαπάνες έφτασαν το 3,98% του ΑΕΠ. Με το όριο στο 3,8%, έπρεπε να ξοδέψουμε και κάτι παραπάνω λόγω... φιλότιμου. Κλείνει κι αυτή η παρένθεση.

Θα μπορούσε κανείς να παρατηρήσει ότι ισχύει και στις αμυντικές δαπάνες ό,τι ισχύει και στον δημόσιο τομέα γενικά: είναι υψηλές επειδή έχουμε αχρείαστα πολύ προσωπικό, άρα γίνεται σπατάλη. Όμως και αυτή η παρατήρηση είναι εσφαλμένη, όπως και η άλλη για δήθεν υπερβολικά πολλούς δημοσίους υπαλλήλους. Και τα δυο δεν είναι παρατηρήσεις αλλά ψεύδη που χρησιμοποιούνται για φτηνή σπέκουλα. Οι ένστολοι στην χώρα μας είναι κάπου 150.000 άτομα (84.000 στον στρατό και 65.000 στα σώματα ασφαλείας) σε ένα σύνολο εργατικού δυναμικού 5,5 εκατομμυρίων, ήτοι μόλις 2,7% των εργαζομένων.

Προχωρούμε. Έχει ενδιαφέρον ο τρόπος με τον οποίο μερικές χώρες προσαρμόζουν τις αμυντικές τους δαπάνες με τρόπο ώστε και απέναντι στο ΝΑΤΟ να είναι συνεπείς και κάποια προβλήματά τους να λύνουν. Για παράδειγμα, στα τέλη της προηγούμενης δεκαετίας η Δανία μείωσε τον εξαιρετικά δαπανηρό υποβρύχιο στόλο της και διέθεσε τα περισσευούμενα κονδύλια στην αύξηση (μέχρι διπλασιασμού) του στρατού ξηράς, δημιουργώντας χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας. Τώρα, από ποιον κινδυνεύει η Δανία και όχι μόνο χρειάζεται στρατό ξηράς αλλά προέκυψε και ανάγκη διπλασιασμού του, λυπάμαι αλλά οι γνώσεις και η λογική μου δεν είναι ικανές για να σας δώσουν ικανοποιητική απάντηση. Εγώ το μόνο που ξέρω είναι πως όταν ο Χίτλερ ζήτησε τα κλειδιά της χώρας για να την χρησιμοποιήσει ως πάτημα προς την Νορβηγία, οι δανοί τον υποδέχθηκαν μετά βαΐων και κλάδων, μη ρίχνοντας έστω μια πιστολιά καθ' όλη την διάρκεια του πολέμου.

Αμυντικές δαπάνες χωρών-μελών του ΝΑΤΟ ως πσοοστό επί του ΑΕΠ.

Θα κλείσω το θέμα εδώ, χωρίς τσιτάτα και χωρίς να καταλήξω σε συμπεράσματα. Εκτιμώ την κριτική ικανότητα των αναγνωστών και, ως εκ τούτου, αρκούμαι στην παράθεση στοιχείων και λεπτομερειών, αφήνοντας τα συμπεράσματα σ' αυτούς. Προσθέτω μόνο μια τελευταία παρατήρηση:

Από τους παραπάνω πίνακες προκύπτει ότι το 2016 ξοδέψαμε για την άμυνα 4,635 δισ. δολλαρίων ή 2,38% του ΑΕΠ μας. Αν δεν υπερβαίναμε το όριο του 2% που βάζει το ΝΑΤΟ, θα εξοικονομούσαμε 740 εκατ. δολλαρίων. Δηλαδή, κάπου εκατόν είκοσι εκατομμύρια περισσότερα από όσα προβλέπεται να εξοικονομήσουμε κατά την διετία 2016-2017 λόγω περικοπής του ΕΚΑΣ σε 290.000 "πλούσιους" συνταξιούχους.

Καληνύχτα σας.

--------------------------------------------------------
Σημείωση: Οι πίνακες προέρχονται από την έκδοση του ΝΑΤΟ "Defence Expenditure of NATO Countries (2010-2017)", 29/6/2017.

Συμμαχίες και κοινά ταμεία... κάποτε και τώρα

Όταν τελείωσαν οι Περσικοί Πόλεμοι το 479 πΧ, οι έλληνες πήραν τους πέρσες στο κατόπι αφ' ενός μεν για να τους διαλύσουν οριστικά αφ' ετέρου δε για να απελευθερώσουν όσες ελληνικές πόλεις βρίσκονταν ακόμη υπό την κατοχή τους. Οι ελληνικές συμμαχικές δυνάμεις όρισαν ως αρχηγό τους τον σπαρτιάτη βασιλιά Παυσανία και ξαμολύθηκαν στο κυνήγι των περσών, φτάνοντας μέχρι την Κύπρο και μέχρι το Βυζάντιο, παντού με νικηφόρα αποτελέσματα. Όμως, η συμπεριφορά του Παυσανία ήταν κομματάκι βάναυση, με αποτέλεσμα οι πόλεις που απελευθερώνονταν να δυσανασχετούν. Γι' αυτό οι ίωνες ζήτησαν από τους αθηναίους να αναλάβουν την ηγεσία της συμμαχίας. Άλλο που δεν ήθελαν οι αθηναίοι, αφού πλέον ανοιγόταν ο δρόμος για να υλοποιηθεί το όραμα του Θεμιστοκλή, ο οποίος ονειρευόταν την Αθήνα ως απόλυτη κυρίαρχο στο Αιγαίο.

Έτσι, λοιπόν, οι αθηναίοι δέχτηκαν να ηγηθούν της συμμαχίας και κάπου εκεί στα τέλη του 478 πΧ ιδρύθηκε η Α' Αθηναϊκή Συμμαχία, στην οποία συμμετείχαν κάπου 140-150 πόλεις, που η καθεμιά συνέβαλε στο κοινό ταμείο ανάλογα με τις δυνατότητές της. Το ύψος της εισφοράς κάθε πόλης το όρισε ο Αριστείδης με τόσο σωστό και αμερόληπτο τρόπο ώστε απέκτησε το προσωνύμιο "δίκαιος". Ως έδρα της συμμαχίας ορίστηκε η νήσος Δήλος, που βρισκόταν στην μέση του Αιγαίου και βόλευε και τις δυο ακτές του πελάγου. Εκεί φυλασσόταν και το ταμείο με τις εισφορές.

Άποψη του αρχαιολογικού χώρου της Δήλου.

Λίγο πριν μισάσει ο αιώνας, αυτό το ταμείο είχε μαζέψει κάμποσο χρήμα. Τότε ήταν που κάποιες πόλεις σκέφτηκαν πως θα μπορούσαν να πάρουν δανεικά από το κοινό ταμείο, φυσικά με κάποιον λογικό τόκο. Η συμμαχία υιοθέτησε την ιδέα και δεκατρείς πόλεις πήραν τέτοια δάνεια. Τό κακό ήταν ότι συνεπείς στις αποπληρωμές τους αποδείχτηκαν μόλις τρεις πόλεις ενώ οι άλλες δέκα το γύρισαν στο τσάμικο. Τελικά, υπό την πίεση των αθηναίων, οι οχτώ στις δέκα ζήτησαν χαμηλότερα τοκοχρεωλύσια (κάτι σαν... επαναδιαπραγμάτευση) και οι δυο δήλωσαν παντελή αδυναμία, δηλαδή... πτώχευση. Πρόκειται για την πρώτη ιστορικά καταγεγραμμένη περίπτωση πτώχευσης κράτους.

Κάπου εκεί αποφάσισε ο Περικλής να τραβήξει τα λουριά. Πρώτα-πρώτα σήκωσε το ταμείο από την Δήλο και το μετέφερε στην Αθήνα, τοποθετώντας το στον Παρθενώνα. Στην συνέχεια, έδωσε αυστηρές εντολές στους δέκα "ελληνοταμίες" (αθηναίοι πολίτες, εκλεγμένοι από την Εκκλησία του Δήμου, που ήσαν υπεύθυνοι για την διαχείριση των συμμαχικών εισφορών στο ταμείο) να κάνουν ό,τι ήταν απαραίτητο για να εισπράττονται έγκαιρα και σωστά οι εισφορές. Εννοείται ότι, μαζί με το ταμείο, μεταφέρθηκε στην Αθήνα και το κέντρο αποφάσεων της συμμαχίας. Και κάπως έτσι η Αθηναϊκή Συμμαχία μεταλλάχθηκε σε Αθηναϊκή Ηγεμονία, όπου οι αθηναίοι ήσαν οι απόλυτοι κυρίαρχοι και οι υπόλοιποι σύμμαχοι υποτελείς τους.

Η υποτέλεια των συμμάχων ήταν τόση ώστε δεν είχαν καν το δικαίωμα να αποχωρήσουν από την συμμαχία. Όταν κάποτε η Μήλος ζήτησε να αποχωρήσει, η Αθήνα απέρριψε το αίτημά της με τον πλέον κυνικό τρόπο: είτε σας αρέσει είτε όχι, θα μείνετε επειδή έτσι αρέσει σε μένα που είμαι πιο ισχυρή από σας. Οι μήλιοι, ως παλιά σπαρτιατική αποικία, αποφάσισαν να το παίξουν "ή ταν επί τας" και, δυστυχώς γι' αυτούς, κέρδισε το "τας". Το 416 οι αθηναίοι ξεθεμέλιωσαν την Μήλο, σκότωσαν όλους τους άνδρες της πόλης και πήραν ως δούλους τις γυναίκες και τα παιδιά, δείχνοντας στους επόμενους αιώνες τι παθαίνει όποιος τολμά να αμφισβητεί το δίκαιο του ισχυροτέρου. Άλλωστε, το είπαν με απόλυτη σαφήνεια:

"Έχουμε την γνώμη για τους θεούς και την βεβαιότητα για τους ανθρώπους ότι κάποιος φυσικός νόμος τους αναγκάζει να επιβάλλουν την εξουσία τους σε κάθε περίσταση που είναι πιο δυνατοί. Το νόμο αυτόν ούτε εμείς τον θεσπίσαμε ούτε θεσπισμένο πρώτοι εμείς τον εφαρμόσαμε αλλά τον βρήκαμε να υπάρχει και θα τον αφήσουμε να υπάρχει κι ύστερα από μας, παντοτινά, και ξέρουμε ότι και σεις οι άλλοι, αν αποχτούσατε την ίδια δύναμη με μας, θα κάνατε τα ίδια. Όσο λοιπόν για την εύνοια των θεών, έχουμε κάθε λόγο να μη φοβόμαστε ότι θα βρεθούμε σε μειονεκτική θέση".  

Απλά πράγματα: αφού είμαι ισχυρός, έχω δικαίωμα να κάνω ό,τι γουστάρω. Πολύ περισσότερο δε που ακόμη και οι θεοί με το μέρος των ισχυρών πάνε.


Όλα αυτά που διηγήθηκα ως εδώ, τα αναφέρει ο μέγας Θουκυδίδης στις Ιστορίες του (βιβλία 1 και 5) κι εγώ απλώς τα αναμετέδωσα. Γιατί τα θυμήθηκα τώρα, όμως; Ας είναι καλά μια κουβέντα που πέταξε τις προάλλες ο πρόεδρος των ΗΠΑ σχετικά με τις εισφορές των συμμάχων στο συμμαχικό ταμείο. Αν δεν την προσέξατε, σας την θυμίζω: "23 από τα 28 κράτη-μέλη συνεχίζουν να μη πληρώνουν αυτά που θα έπρεπε να πληρώνουν κι αυτό που υποτίθεται ότι θα έπρεπε να πληρώνουν για την άμυνά τους. Αυτό δεν είναι δίκαιο απέναντι στους ανθρώπους και τους φορολογουμένους στις ΗΠΑ".

Αυτό το "παράπονο" του Τραμπ ότι οι σύμμαχοι δεν είναι συνεπείς στις νατοϊκές εισφορές τους το είχε διατυπώσει επανειλημμένα κατά το παρελθόν και η τότε υπουργός εξωτερικών των ΗΠΑ Χίλλαρυ Κλίντον. Είπαμε, το ΝΑΤΟ είναι μια συμμαχία που μας προστατεύει από τους κακούς "πέρσες" (όποιοι κι αν είναι αυτοί κάθε φορά) αλλά πρέπει να βάζουμε κι εμείς το χέρι στην τσέπη για να μπορεί να είναι αποτελεσματική αυτή η βοήθεια. Κι επειδή σήμερα δεν υπάρχει ο Δίκαιος Αριστείδης για να κάνει δίκαιη κατανομή βαρών, η συμφωνία προβλέπει ότι η εισφορά κάθε χώρας ανέρχεται τουλάχιστον στο 2% του ΑΕΠ της, βρέχει-χιονίζει και ανεξάρτητα από την οικονομική κατάσταση του υπόχρεου.

Βέβαια, υπάρχουν και κάποιες χώρες που έχουν φιλότιμο και όχι μόνο είναι συνεπείς προς την υποχρέωση που αναφέραμε αλλά δίνουν και πολύ περισσότερα, επειδή προφανώς εκτιμούν δεόντως την σημασία της συμμαχικής προστασίας. Τέτοιο φιλότιμο έχουν, για παράδειγμα, οι ΗΠΑ, που συνεισφέρουν στο συμμαχικό ταμείο κάτι λιγώτερο από το 5% του ΑΕΠ τους. Αλλά κι εμείς δεν πάμε πίσω, καθ' όσον το ελληνικό φιλότιμο είναι γνωστό στα πέρατα της οικουμένης, κερδίζοντας την δεύτερη θέση πίσω από τις ΗΠΑ. Μπορεί να τρέμει ο κώλος μας να βγει η ψυχή μας αλλά πρόπερσι ακουμπήσαμε στο νατοϊκό παγκάρι το 2,4% τους ΑΕΠ μας. Και πάλι καλά, να λέμε, που είχαμε αριστερή κυβέρνηση γιατί με τους δεξιούς και τους πασόκους είχαμε δώσει το 2009 το 3,98% του ΑΕΠ μας.

Μάλιστα. 3,98% του ΑΕΠ! Παναπεί σκάρτα δέκα δισεκατομμυριάκια, σε μια εποχή που τρέχαμε για βοήθεια στο ΔΝΤ και που ετοιμαζόμασταν να ρίξουμε τσεκούρι σε μισθούς και συντάξεις, να διαλύσουμε το κοινωνικό μας κράτος και να βγάλουμε στο σφυρί ως και το βρακί μας. Και τώρα 2,4% του ΑΕΠ, ήτοι άλλα τέσσερα και κάτι δισ. ετησίως, την ώρα που κόβουμε εκατομμύρια από το ΕΚΑΣ, από τις συντάξεις, από την υγεία κι από παντού για να βγάλουμε πρωτογενή πλεονάσματα. Ωραία συμμαχία! Στην οποία, μάλιστα, υπάρχει ένας ισχυρός που μπορεί όποτε θέλει να κάνει ό,τι θέλει και πάντοτε με την εύνοια των θεών, σύμφωνα με όσα είπαν οι αθηναίοι στους μήλιους πριν δυόμισυ χιλιάδες χρόνια...

Σύνοδος ΝΑΤΟ, Βρυξέλλες, 26/5/2017. Άκρη δεξιά (αριστερά όπως βλέπουμε) ο Αλέξης Τσίπρας.

Σήμερα δεν έχει επίλογο. Θα σας αφήσω να τον γράψετε μόνοι σας, αφού σας θυμίσω μια μικρή αλλά ερεθιστική ιστορική λεπτομέρεια. Ως γνωστόν, η περιόδος που ο Περικλής ηγεμόνευσε στην Αθήνα (461-429) ονομάστηκε Χρυσούς Αιών. Όμως, η πραγματική άνοδος της Αθήνας, η πραγματικά "χρυσή εποχή" της άρχισε το 454. Εντελώς συμπτωματικά, δηλαδή, μόλις το συμμαχικό ταμείο μεταφέρθηκε από την Δήλο στον Παρθενώνα.

Και μια λεπτομέρεια της λεπτομέρειας, ως κερασάκι: πρώτο σοβαρό νομοθετικό μέτρο τού Χρυσού Αιώνος ήταν η αύξηση του μισθού των δικαστών της Ηλιαίας. Χαίρετε.